Brazilië en Australië laken Amerikaans en Europees protectionisme

Brazilië en Australië vertelden vrijdag aan de aanwezigen van de
onderhandelingsronde van de Wereldhandelsorganisatie (WHO) dat een officiële
consultatieronde wordt aangevraagd, de eerste stap in de procedure van de
(WHO) om te bekijken of er geen handelsregels werden geschonden. Als de
onderhandelingsronde na 60 dagen niets heeft opgeleverd, kunnen beide landen
de oprichting van een speciaal comité eisen dat de kwestie nader moet
onderzoeken.

Al zijn de landbouwsubsidies inmiddels een bekend zeer, het opstarten van de
procedure - die het allure heeft van een gerechtelijk onderzoek - is een van
de eerste inspanningen om op formele wijze een en ander te veranderen. De
timing is welbewust gekozen - op het ogenblik dat WHO-leden achter gesloten
deuren tot nieuwe algemene afspraken trachten te komen over de regels van de
wereldhandel, legt het manoeuvre een extra gewicht op de onderhandelingen.
Jesús Zorrilla, EU-onderhandelaar op de WHO-top, is niet gelukkig met de
demarche en vindt dat de mededeling op een slecht ogenblik valt. (…) Dit
kan het klimaat van de onderhandelingen vertroebelen en standpunten doen
verharden.

Pedro Camargo, staatssecretaris voor internationale handel bij het
Braziliaanse ministerie van Landbouw, vertelt dat de moeilijke beslissing
een procedure op te starten, niet lichtzinnig werd genomen, maar pas na
enkele maanden beraad, die nodig waren om de betekenis ervan goed te kunnen
inschatten. Volgens Camargo is het verdict inmiddels onverbiddelijk: de
Amerikaanse landbouwsubsidies verstoort de handel en heeft een negatieve
impact op de productie en het aan de man brengen van katoen in Brazilië en
daarbuiten. Ook de 3,6 miljoen ton Europese suiker die elk jaar op de
wereldmarkt belandt, is Camargo een doorn in het oog: een deel ervan wordt
aan zeer voordelige voorwaarden aangekocht, geraffineerd in de EU en
vervolgens onder de productieprijs verkocht, aldus Camargo.

Onderhandelaar Zorrilla riposteert dat de EU alle handelsovereenkomsten
respecteert sinds 1995, toen de WHO het licht zag. Sindsdien heeft Europa
een stabiel productievolume, aldus Zorrilla. En ja, we zijn de grootste
invoerder van suiker, vóór de VS, Australië en Japan samen, maar de EU is
zeker niet verantwoordelijk voor de internationaal dalende suikerprijs.
Volgens Zorrilla komt dat door overproductie buiten de EU.

Dit weekend kwam Oxfam International met een hoop cijfermateriaal over
beschermde wereldhandel naar buiten. De VS delen elk jaar 4 miljard euro uit
aan hun 25.000 Amerikaanse katoenproducenten, drie keer meer dan het budget
voor ontwikkelingshulp in Afrika, waar 500 miljoen mensen wonen; Europa
steekt haar suikerproducenten jaarlijks 1,6 miljard euro toe. Dat
protectionisme leidde volgens de ngo tot een scherpe daling van de
katoenprijs, wat India in het seizoen 2001-2002 1,4 miljard euro
inkomstenverlies kostte, Argentinië 1 miljard euro en - niet toevallig -
Brazilië 660 miljoen
euro. In Afrika verloor bijvoorbeeld Burkina Faso één procent van zijn
binnenlands bruto product en 12 procent van zijn export, ook in Mali en
Benin worden dergelijke verliezen opgetekend.

Oxfam hoopt dat de Braziliaanse aankondiging de wereldhandel in een andere
richting duwt. Als het lukt, krijgt een grote groep katoenproducerende
landen betere vooruitzichten op armoedeverlichting.