Brazilië heeft nieuwe biobrandstofkampioen

Een middelgrote Braziliaanse stroomproducent, Sykue Bioenergía, bouwt volgende jaar in de deelstaat Bahía een eerste kleine elektriciteitscentrale die met olifantsgras zal worden gestookt. De installatie gaat 80 miljoen real (30 miljoen euro) kosten en krijgt een vermogen van 30 Megawatt. De brandstof zal op 4.000 hectare akkers in de buurt van de centrale worden geteeld.
Sykue is van plan nog negen andere centrales van hetzelfde type te bouwen. Doordat ze netto geen koolstofdioxide produceren, krijgt het bedrijf koolstofcertificaten die een aardige meeropbrengst vertegenwoordigen.
Olifantsgras komt uit Afrika. Het is overblijvende plant met houtachtige stengels die drie tot zeven meter hoog wordt. In Brazilië wordt olifantsgras al een eeuw gekweekt als veevoeder. Wetenschappers zeggen al jaren dat het ook een ideale grondstof voor biobrandstoffen is. Onderzoek van het Braziliaanse landbouwkundige onderzoeksinstituut Embrapa bevestigt dat.
Droog olifantsgras levert in een verbrandingsoven 25 eenheden energie voor elke eenheid energie die nodig was om het gewas te produceren. Bij suikerriet dat wordt omgezet in ethanol, nu de populairste biobrandstof in Brazilië, is die verhouding maar negen op één. Dat wil zeggen dat olifantsgras bijna drie keer meer energie levert.
Olifantsgras heeft veel minder kunstmest en bestrijdingsmiddelen nodig dan andere landbouwgewassen. Maar vooral de opbrengst spreekt tot de verbeelding. Eucalyptus, de populairste leverancier van cellulose en brandhout in Brazilië, levert per hectare en per jaar in het beste geval 20 ton biomassa op. Olifantsgras haalt 30 tot 40 ton, zegt Vicente Mazzarella, een expert van het Instituut voor Technologisch Onderzoek (IPT) van de deelstaat Sao Paulo. Anders dan boomsoorten kan olifantsgras bovendien twee tot vier keer per jaar geoogst worden.
Waarschijnlijk kan de productiviteit van olifantsgras nog sterk worden verhoogd. De 200 bekende variëteiten werden geselecteerd omwillen van hun voedingswaarde, terwijl die voor de ideale biobrandstof eerder een nadeel is. De aanwezigheid van minerale zouten is bijvoorbeeld slecht voor de ovens waarin het gewas verbrand kan worden.
Embrapa Agrobiología, een dochterbedrijf van de onderzoeksinstelling, heeft na tien jaar onderzoek drie variëteiten geselecteerd die een grote toekomst kunnen hebben als leverancier van biobrandstof. Het gaat om soorten die ook op arme gronden kunnen groeien. Net als bij suikerriet hoopt Embrapa ook variëteiten van olifantsgras te ontwikkelen die zelf stikstof uit de lucht binden, waardoor er nog minder bemesting nodig zou zijn.
Problematisch is nog altijd dat olifantsgras veel water nodig heeft om te groeien, slecht droogt en moeilijk gecomprimeerd kan worden. Zolang er geen goede oplossing is voor die laatste twee problemen, kan het eindproduct moeilijk over grote afstanden worden vervoerd.
Het lijkt er daarom op dat olifantsgras voorlopig vooral zal worden ingezet bij de productie van aardewerk. Op honderd hectare kan genoeg gras worden gekweekt om de ovens van een middelgrote aardewerkfabriek aan de gang te houden. Dat betekent dat de akkers in de buurt van de fabriek kunnen liggen en het gras onverwerkt kan worden aangevoerd. Het gras kan gewoon het hout of het aardgas vervangen waarmee de ovens nu worden gestookt.
Ook andere bedrijven die alleen warmte of stoom nodig hebben, kunnen overschakelen op olifantsgras. Om het gewas rendabel over lange afstanden te vervoeren of om het te verwerken tot cokes of een goede steenkoolvervanger, is nog veel onderzoek nodig. Als die nieuwe producten er eenmaal zijn, kunnen ook de staal- en aluminiumindustrie, de chemische nijverheid, cementproducenten en grote elektriciteitscentrales olifantsgras beginnen te gebruiken.