Brazilië investeert 2,4 miljard euro in misdaadpreventie

In Brazilië worden per jaar 40.000 mensen vermoord, “een oceaan van vermoorde mensen”, zegt Antonio Carlos Costa, de voorzitter van de Braziliaanse vredesbeweging Rio de Paz. De regering stuurde de federale politie naar steden als Rio de Janeiro, Victoria en Sao Paulo om de grootste geweldhaarden te bestrijden, maar voelt nu blijkbaar de noodzaak om die aanpak te verzachten.
Het maandag gelanceerde Nationaal Programma voor Openbare Veiligheid en Burgerschap (Pronasci) voorziet onder meer in de bouw van 160 nieuwe gevangenissen met afzonderlijke eenheden voor jonge gedetineerden. Voor de jonge bewoners komen er meer studiemogelijkheden en re-integratieprogramma’s. In de Braziliaanse gevangenissen zitten ruim 270.000 jongeren tussen 18 en 24. Ze hebben veelal de lagere school niet afgemaakt en bouwen vaak een misdaadcarrière uit.
De Braziliaanse regering wil ook financiële steun verlenen aan moeders van jongeren in risicogebieden. Dat deelproject heet ‘Moeders van vrede”.
Impliciet geeft de Braziliaanse regering ook toe dat het werk van de politiediensten te wensen over laat. De regering wil de lonen en de huisvesting van agenten verbeteren en harder optreden tegen corruptie in het korps. Er komt ook een mobiele eenheid van 500 agenten die kan ingezet worden in noodsituaties.
In het totaal telt het plan 95 acties. Die moeten samen worden uitgevoerd door de federale en de deelstaatoverheden en de gemeentebesturen.
Nieuw is de aanpak eigenlijk niet, zegt socioloog Ignacio Cano, een geweldspecialist aan de Staatsuniversiteit van Rio de Janeiro. Sinds de tweede helft van de jaren 90 probeert de Braziliaanse overheid de ontwikkelingskansen van jongeren in sloppenwijken te verbeteren om het geweld in de steden in te dammen. Maar volgens Cano mikt de regering nu met het nieuwe programma precies op de steden en ook op de leeftijdsgroep waar het geweldprobleem het grootst is.
Volgens Cano hebben de preventieve maatregelen nog een tweede doel: “De regering dekt zich in tegen kritiek op de harde aanpak waarvoor ze nu kiest in de sloppenwijken van bijvoorbeeld Rio De Janeiro. Enerzijds worden er jongeren doodgeschoten bij razzia’s, maar anderzijds krijgt ook de preventie nu aandacht.”
Met het nieuwe programma kiest de Braziliaanse regering voor de armen, vindt Rubem César Fernandes, de directeur van Viva Rio, een organisatie die zich onder meer inzet voor ontwapening. Volgens opiniepeilingen legt de middenklasse sterk de nadruk op repressie als middel om het geweld in te dijken, terwijl de armen eerder gewonnen zijn voor meer onderwijs en betere tewerkstellingskansen. “Maar iedereen gelooft dat beide benaderingen nodig zijn. De uitdaging is om het allemaal te doen werken. We hebben nu het scenario, maar nu moet het ook worden uitgevoerd.”