Brazilië lonkt naar hoogopgeleide immigranten

Brazilië heeft een traditie om migranten om humanitaire redenen op te vangen. Maar het beleid dat nu in de steigers staat, vertrekt van harde economische wetmatigheden. Als Brazilië voorspoedig wil blijven groeien, heeft het buitenlands talent nodig. Volgens een studie van de Stichting Getulio Vargas (FGV) kijkt de Braziliaanse ICT-sector tussen nu en 2014 aan tegen een tekort van 800.000 informaticaspecialisten. De Braziliaanse hogescholen kunnen onmogelijk zoveel gediplomeerden afleveren. Ook bij de bouw van nieuwe waterkrachtcentrales, de infrastructuurwerken voor het WK voetbal van 2014 en de Olympische Spelen van 2016 en tal van andere grote projecten zijn hoogopgeleide gastarbeiders meer dan welkom.

Canadees voorbeeld

Het nieuwe migratiebeleid is nog niet officieel aangekondigd. Maar Ricardo Paes de Barros, de staatssecretaris die de uitwerking van de nieuwe maatregelen coördineert, liet aan de krant O Globo al weten dat de algemene beperkingen die sinds 1980 gelden voor buitenlanders die zich in Brazilië willen vestigen, opgeheven worden voor hoogopgeleide buitenlanders. Niet voor allemaal: “We kijken grondig na wie technologische kennis meebrengt.”

Het nieuwe beleid zal op de aanpak van landen als Canada en Australië lijken, die ook ondernemers en specialisten proberen aan te trekken en andere migranten zoveel mogelijk buiten houden. Brazilië heeft vooral technici, ingenieurs en wetenschappers nodig.

Nu al hanteert de Braziliaanse overheid in veel gevallen de regel dat buitenlanders enkel een werkvergunning kunnen krijgen voor functies waarvoor geen Braziliaanse kandidaten te vinden zijn. Daarnaast worden er ook migranten om humanitaire redenen toegelaten, terwijl vluchtelingen asiel kunnen krijgen.

Europa

Brazilië wil zich met zijn nieuwe migratiebeleid in eerste instantie richten op Europa, waar de jeugdwerkloosheid recordhoogtes bereikt. De toestroom van Europese migranten nam de voorbije jaren al fors toe. Vanuit Spanje trokken het voorbije jaar bijvoorbeeld 45 procent meer migranten naar Brazilië dan in 2010.

Brazilië was in de eerste helft van de twintigste eeuw al een belangrijk immigratieland. Veel van de Europeanen die toen naar het land trokken, waren boeren zonder enige opleiding. De migratiestroom keerde om door de naoorlogse groei in Europa en de economische moeilijkheden waarmee Brazilië te kampen kreeg.

In 2011 kende Brazilië sinds lange tijd weer een positief migratiesaldo. De Braziliaanse regering zegt dat ze vorig jaar een derde meer werkvergunningen aan buitenlanders heeft uitgereikt dan in 2010. De meeste van die werkvergunningen gingen naar Chinezen, gevolgd door VS-burgers, Portugezen, Fransen en Spanjaarden.

Volgens officiële cijfers leven er in Brazilië nu twee miljoen buitenlanders, bijna 1 procent van de bevolking. Daarnaast zou het land ook nog eens 600.000 mensen zonder papieren tellen. In andere landen in de regio leven veel meer migranten. In Argentinië heeft 14 procent van de geregistreerde bevolking een andere nationaliteit, in de VS is dat 13 procent.

Grenzen aan de generositeit

Toch wil Brazilië de toestroom van laaggeschoolde migranten nu al aan banden leggen. “We moeten definiëren tot waar onze generositeit gaat”, zegt Paes de Barros in O Globo. “Hoe kunnen wij de armoede in de wereld oplossen? Er moet een grens zijn aan de solidariteit.”

Brazilië besliste bijvoorbeeld in januari dat meer dan 4000 Haïtianen die de voorbije twee jaar op de vlucht voor de honger in hun land naar Brazilië trokken, een verblijfsvergunning krijgen. Maar vanaf dit jaar reikt het land nog maximaal 100 visa per maand uit aan nieuwe migranten uit Haïti. Bovendien wordt de bewaking van de grenzen van het land verscherpt om te verhinderen dan mensensmokkelaars migranten clandestien binnenbrengen.