Brazilië slikt FTAA-kritiek voorlopig in

LATIJNS-AMERIKA/HANDEL: Brazilië slikt FTAA-kritiek voorlopig in

Waarnemers gaan ervan uit dat Brazilië zijn twijfels bij het FTAA-akkoord voorlopig binnenskamers houdt om geen bijkomende wrijvingen te veroorzaken binnen de Mercosur. Brazilië is de grootste economie in Latijns-Amerika, maar heeft voor de leidinggevende rol die het in de regio wil spelen de steun nodig van de andere Mercosur-landen.

Toch werd verwacht dat de nieuwe Braziliaanse regering zou proberen verandering te brengen in de meegaande Mercosur-standpunten over de grotendeels in Washington uitgedachte contintentale vrijhandelszone. Brazilië zou de Mercosur zich graag zien profileren als de kern van een groep van landen die een tegengewicht vormen tegen de Amerikaanse greep op het onderhandelingsproces.

In het programma van de PT – de Arbeiderspartij van de nieuwe Braziliaanse president - wordt het FTAA-proces beschreven als een poging van Washington om Latijns-Amerika economisch te annexeren en een bedreiging voor de soevereiniteit van de landen in de regio. Tijdens zijn ambtsaanvaarding verklaarde Lula zelf dat hij “beperkingen op het soevereine recht van de Brazilianen om zelf hun ontwikkelingsmodel te bepalen” verwierp. Lula benoemde ook Samuel Pinheiro Guimaraes, een fervente tegenstander van de FTAA, tot onderminister voor Buitenlandse Zaken in zijn nieuwe kabinet.

De kans werd dan ook reëel geacht dat Brazilië er binnen de Mercosur op zou aandringen het eerder vastgelegde tijdsschema voor de FTAA-onderhandelingen overhoop te halen. Uitstel van de onderhandelingen – die volgens de huidige planning tegen eind 2005 rond zouden moeten zijn – zou de Mercosur de gelegenheid bieden aan de interne cohesie te werken. De samenhang van het blok heeft vooral zwaar te lijden gehad onder de recessie in Argentinië.

Maar de Braziliaanse minister van Buitenlandse Zaken Celso Amorim besliste dus samen met zijn Mercosur-collega’s het FTAA-tijdschema voorlopig te blijven respecteren. Hij hield wel een slag om de arm door te benadrukken dat er nog wordt onderhandeld over de inhoud van het voorstel dat op 15 februari zal worden gepresenteerd. Ook de overige Mercosur-ministers willen zich niet halsoverkop in de onderhandelingen met de VS storten. De Mercosurlanden moeten hun bedrijven en werknemers beschermen, verklaarde de Argentijnse Buitenlandminister Carlos Ruckauf. “We gaan onderhandelen over een FTAA, maar we weten nog niet over welk FTAA. We willen geen deel uitmaken van en structuur die de arbeid en de bedrijven weghaalt uit onze landen. We moeten groeikansen krijgen.”