Broodcrisis verdeelt Israël

De nieuwste nachtmerrie van de Israëlische premier Ehud Olmert heeft niets te maken met de Palestijnen, Syrië of Iran, maar wel met doodgewoon brood. Traditiebewuste joden tot in de regering steigeren na een gerechtelijk besluit dat de verkoop van gedesemd brood in restaurants en winkels mogelijk maakt tijdens Pascha, het joodse paasfeest.
Tijdens die feestperiode, die dit jaar op 19 april begint en een week duurt, mogen joden alleen matzah, ongedesemd brood eten. Een wet uit 1986 verbiedt het aanbieden van ander brood in het openbaar, al mag het wel discreet worden verkocht.

Donderdag oordeelde een rechter in Jeruzalem dat de wet restaurants, winkels en snackbars er niet van weerhoudt gedesemd brood aan de man te brengen tijdens Pascha. Het zijn immers geen openbare plaatsen. Daarmee vernietigde de rechter de boetes die het stadbestuur van Jeruzalem vorig jaar had opgelegd aan vier restauranthouders die hun klanten gewoon brood hadden opgediend.

“Het oordeel zet alle joden een pistool tegen het hoofd”, reageerde Yitzhak Cohen, minister van Religieuze Aangelegenheden en lid van de ultraorthodoxe Shaspartij. De Shaspartij is een belangrijke partner in de regeringscoalitie van premier Olmert. Eli Yishai, de voorzitter van de partij, wil dat de overheid  beroep aantekent tegen het oordeel.

Andere parlementsleden uit religieuze hoek  schrijven al druk aan wetsvoorstellen om de achterpoortjes in de wet van 1986 te sluiten. De ultraorthodoxe Avraham Ravitz diende al een voorstel in dat de verkoop van gedesemd brood helemaal zou verbieden tijdens Pasha. Seculiere joden vinden dat onaanvaardbaar.

Tot vorig jaar controleerden stadsbesturen gewoon niet of de wet werd nageleefd. Dat gebeurde zelfs niet in Jeruzalem, waar veel inwoners streng religieus leven. Maar door de beslissing van de burgemeester van Jeruzalem, Uri Lupolianski, om vorig jaar vier restauranthouders te beboeten, leidt de wet nu tot hoog oplopende spanning tussen seculiere en religieuze joden.

Eerder leidden ook al bioscopen die vertoningen op sabbat (de joodse rustdag op zaterdag) programmeerden en de vraag van ortodoxe joden om bepaalde wegen op die dag af te sluiten tot protesten uit beide kampen. Betogers uit de religieuze hoek raakten daarbij zelfs slaags met de politie.

Compromissen



Toch zijn er de voorbije jaren stilzwijgende compromissen gesloten over de meeste twistpunten. Die verschillen van plaats tot plaats: in Jeruzalem is gedesemd brood tijdens Pascha bijna niet te vinden, terwijl het op veel plaatsen te koop is in Tel Aviv met zijn grotendeels seculiere bevolking. Een verstoring van het moeizaam bereikte vergelijk, zoals door de gerechtelijke uitspraak van donderdag, kan de vlam echter snel weer in de pan doen slaan.

Seculiere en religieuze partijen laten hun spierballen rollen. Sommige seculiere joden zien de vier restauranthouders als een soort helden die Jeruzalem bewaren voor de verstikkende invloed van hun orthodoxe landgenoten. Die vrezen van hun kant dat de overheid religie en staat verder wil scheiden. Op veel vlakken van het maatschappelijk leven in Israël zijn religieuze wetten nog allesbepalend. Joden kunnen bijvoorbeeld alleen trouwen en scheiden voor een religieuze instantie.

Premier Olmert is beducht voor een verdere escalatie. “We mogen de gerechtelijke uitspraak niet laten ontaarden in een cultuuroorlog”, zei hij. “Iedereen moet met iedereen samenleven.” Gebakkelei over religieuze aangelegenheden kan in Israël regeringen doen vallen. De eerste regering van Yitzhak Rabin viel in 1976 uiteen na protesten over de levering van vier F-15 jachtvliegtuigen kort na het begin van de sabbat.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.