Brusselse bezuinigingen ontzien ontwikkelingssamenwerking niet

Hoewel ngo’s er volgens CONCORD nog alles aan hebben gedaan om forse bezuinigingen af te wenden, en daar grotendeels in geslaagd zijn, wordt er toch 15 miljard bezuinigd op externe uitgaven. Binnen ‘Global Europe’, het Europese orgaan voor internationale betrekkingen waaronder het Europese handelsbeleid valt, wordt 11,3 miljard euro gesnoeid in vergelijking met het aanvankelijke voorstel van de Europese Commissie. Volgens ONE valt tenminste negentig procent van dit budget onder ontwikkelingshulp, uitgaande van OESO-richtlijnen. Desondanks komt het nieuw beschikbare Global Europe budget hierdoor drie procent hoger te liggen dan het huidige.

Het European Development Fund (EDF), het hoofdprogramma voor ontwikkelingshulp, wordt met nog eens 3,3 miljard minder bedeeld dan voorgesteld. Het totale EDF-budget tussen 2014 en 2020 komt hiermee op 26,9 miljard euro te liggen en blijft daardoor op dezelfde hoogte als het huidige budget. Van het aanvankelijk uitgetrokken bedrag voor het Emergency Aid Reserve, waarin geld voor onverwachte crises in landen buiten de EU opzij is gezet, blijft 1,9 in plaats van 2,4 miljard euro over. Tezamen betekent dit dat binnen deze budgeten 15,1 miljard euro wordt weggesneden, waardoor het totaalbedrag voor externe uitgaven 14,7 procent lager ligt dan aanvankelijk voorgesteld en uitkomt op 87,6 miljard euro.

In een eerste reactie op vrijdag noemde Oxfam International directrice Natalia Alonso de uitkomst hetzelfde als ‘je haar afknippen in de hoop om gewicht te verliezen’, en ook in Nederlandse kringen wordt gewaarschuwd voor de gevolgen van de kortingen.

Nederlands Europarlementslid Judith Sargentini (GroenLinks) steekt kort voor vertrek naar een opvangkamp voor Syrische vluchtelingen in Jordanië van wal. ‘Om een duidelijk voorbeeld te geven, dergelijke kampen zijn straks de dupe van deze bezuinigingen. Die worden namelijk in stand gehouden door de UNHCR en daar is de Europese Unie weer grote financier van. Gevolg is dat er straks bijvoorbeeld minder bedden, dekens en handdoeken beschikbaar zijn voor vluchtelingen. Met de situaties in Syrië en Mali in het achterhoofd, is dat onacceptabel.’

Brandbrief

Al voordat het akkoord vrijdag werd gesloten uitten meerdere instanties hun zorgen over de op handen zijnde bezuinigen. Namens Plan International ondertekende Plan Nederland voorzitter Monique van ’t Hek een brandbrief die de organisatie naar Europese regeringsleiders stuurde. Niet alleen omdat armoede hoe dan ook bestreden moet worden, maar met name omdat Van ’t Hek vreest dat jonge meisjes het grootste slachtoffer zullen worden van de situatie.

‘Bezuinigingen kunnen desastreuze gevolgen hebben voor de situatie van jonge meisjes in ontwikkelingslanden. Als hulpgelden afnemen en het bruto nationaal product van een ontwikkelingsland met een procent daalt, betekent dit dat 7,4 op de duizend meisjes onder de vijf jaar sterven, bij jongens zijn dit er ‘maar’ 1,5.’

Koersverandering

Sargentini is eveneens teleurgesteld in het feit dat ontwikkelingshulp onevenredig zwaar getroffen wordt, maar stelt evengoed weinig met het gehele akkoord te kunnen. ‘Dit zou het moment moeten zijn om een modern, eensgezind Europees buitenlandbeleid op te stellen, maar dat is niet gebeurd. Het hele akkoord is meer van hetzelfde en bijvoorbeeld nog steeds voordelig voor de landbouwsector. Juist nu het debat over het nut van Europa zo actueel is en de EU onder druk staat, moet nagedacht worden over de vraag hoe Europa zich klaar maakt voor de toekomst. Het antwoord op die vraag blijft ons al een tijd verschuldigd. Terwijl dit juist een mooi moment is waarop Europa zich kan laten gelden, bijvoorbeeld door te helpen bij het democratiseringsproces in landen waar de Arabische Lente plaatsvond.’

Martin Schulz, voorzitter van het Europees Parlement, dreigde vrijdag al niet in te stemmen met het akkoord als er draconische bezuinigingen in werden voorgesteld. Sargentini: ‘Een eventuele afwijzing van het akkoord zou revolutionair zijn. Maar, voor het zover komt moet het Parlement eerst tot mei debatteren over de gemaakte beslissingen. Daarna zien we verder.’

Dit artikel verscheen eerder op viceversaonline.nl.