Brusselse Roma in vicieuze cirkel

De families leven al sinds 15 april in tenten op de middenberm van de Kleine Ring aan de Anderlechtsepoort. In 2012 verbleven de gezinnen een tijdje in het Brusselse Noordstation, tot ze daar verdreven werden. Tijdens de voorbije winter konden ze bij de winteropvang van de Brusselse Samusocial terecht. Toen die opvang aan het einde van de winter stopte, verhuisden de Romafamilies naar de Brusselse ring. Woensdag ontruimde de Brusselse politie hun tentenkamp. Volgens de ngo Dokters van de Wereld werden daarbij hun tenten vernietigd.

‘Verdrijvingen worden niet aan oplossingen gekoppeld’

Stephane Heymans, coördinator voor de Belgische projecten van de ngo Dokters van de Wereld, noemt de verwijdering ‘een land als België onwaardig’. Volgens de organisatie belooft het Brussels en federaal beleid al maanden een oplossing voor de situatie, maar bleef die tot nu toe uit.

Woordvoerder van de organisatie Emmy Deschuttere wijt het uitblijven van een oplossing aan het feit dat de bevoegde instanties de hete aardappel steeds naar elkaar doorschuiven. ‘Nadat de Roma in 2012 uit het Noordstation werden gezet, reisden ze via vrijwillige terugkeer weer naar hun land van herkomst – in dit geval Slovakije. Daar werden ze dan weer verjaagd door de Slovaakse bevolking en moesten ze wel weer terugkomen naar Brussel, om in net dezelfde situatie terecht te komen. De verdrijvingen worden gewoon niet aan oplossingen gekoppeld.’

Europees voorstel moet integratie stimuleren

De ontruiming van de Roma komt een tweetal weken na een oproep van de Europese Commissie aan haar lidstaten om de economische en sociale integratie van de Romabevolking te verbeteren. Uit een rapport van de Commissie dat tot de oproep leidde, blijkt dat veel Europese lidstaten de voorbije jaren mechanismen opstelden om meer in dialoog te treden met de Roma. Die projecten worden volgens de EU echter nog niet genoeg opgevolgd en krijgen vaak te weinig fondsen toegewezen. Bovendien klaagt de Commissie aan dat autoriteiten te weinig doen aan discriminatie van deze bevolkingsgroep.

Om die problemen aan te pakken, lanceerde de Commissie op 26 juni een voorstel om lidstaten aan te moedigen Roma-integratie te bevorderen. Om die integratie makkelijker te maken, legt de Commissie de klemtoon op toegang tot gezondheidszorg, educatie, werkgelegenheid en een betere huisvesting. In haar voorstel stelt de organisatie dat een inclusie van Roma voor zowel een maatschappelijke als economische boost kan zorgen. Onderzoek van de Wereldbank toont bovendien aan dat een grotere deelname van Romabevolking sterk kan bijdragen aan de nationale economieën in de Europese Unie.

Nijpend tekort aan residentiële woonwagenterreinen

Ondanks alle integratieplannen en -initiatieven blijft er een groot tekort aan huisvesting voor de Romafamilies. In 2004 tekende het Brusselse Parlement nog een resolutie goed die meer terreinen voor doortrekkende zigeuners moest garanderen. Volgens Koen Geurts, medewerker bij het Regionale Integratiecentrum de Foyer in Brussel, is de nood aan residentiële woonwagenterreinen – waar huurders langer kunnen blijven staan – echter groter. Geurts liet eerder in een opiniestuk weten dat de grote meerderheid van de Roma verkiest om op een dergelijk terrein te staan, omdat ‘velen de voortdurende verdrijvingen beu zijn waar ze mee te maken hebben tijdens het rondtrekken’. Volgens Geurts zorgt de schaarste aan plaatsen in Brussel er bijvoorbeeld voor dat veel Romakinderen niet naar school kunnen gaan omdat hun families gedwongen worden te blijven rondtrekken. Op dit moment heeft echter slechts de helft van de Brusselse woonwagenbewoners een plaats gevonden op een residentieel terrein.

Op donderdag keerden de verdreven zigeuners terug naar de Anderlechtsepoort om er hun kampeerplaats weer in te nemen, met nieuwe tenten die enkele buurtbewoners aankochten. Als er echter geen nieuwe oplossingen voor de families komen, dreigt het scenario van de voorbije dagen zich te blijven herhalen.