‘Buitenlandse bedrijven houden militaire junta mee in het zadel’

De Belgische bedrijven op de IVVV-lijst zijn Belgacom, Best Tours, GMT, Solvay S.A.- Solvay Pharmaceuticals en SWIFT. De Nederlandse bedrijven op de zwarte lijst zijn Altius houtagenturen, Amsterdamsche Fijnhouthandel, Bonamare, Bruynzeel, Multipanel B.V., Dopharma International, Far Holidays International, Fox Vakanties, Houthandel Boogaerdt bv, Houthandel Van de Stadt BV, HT Wandelreizen, IHC Caland, Incento Reisbureau, Kepro, Koning Aap, Outsight Travel, Stevens paper & Board, Summun reizen, Sun Furniture, VNC Travel, Voigt & Co. en Worldwood BV.

Het regime in Birma ligt onder meer onder vuur omwille van ernstige mensenrechtenschendingen en dwangarbeid. De Internationale Arbeidsorganisatie schat dat zowat 800.000 Birmezen gedwongen worden om te werken voor weinig of geen geld. “De militaire junta in Birma haalt financiële voordelen uit relaties met buitenlandse bedrijven. Dat is de belangrijkste reden waarom die niet in Birma zouden mogen investeren of handel drijven met het land. Ze dragen ertoe bij dat de militairen aan de macht blijven en hun crimineel bewind verder kunnen zetten”, zo staat te lezen in het rapport “Zakendoen met Birma”, dat de IVVV, een internationale vakbondskoepel met hoofdzetel in Brussel, deze week lanceerde.

“De Birmese generaals hebben een enorme greep op de economie van het land. Alle buitenlandse investeringen leveren financiële voordelen op voor een kleine elite”, zegt Fons Vannieuwenhuyse, als onderzoeker verbonden aan de IVVV. “Investeren in Birma kan alleen maar met toestemming van de junta”, voegt de vakbondskoepel daar aan toe.

In het begin van de jaren negentig lanceerde de IVVV haar campagne tegen het militaire regime in Birma. “Gedurende de voorbije 15 jaar hebben de dictators in Birma een positie die hen toelaat alle aspecten van de zakenwereld te controleren.” Zo controleert de junta op basis van de wet op Overheidsbedrijven onder meer 12 belangrijke economische sectoren, van de exploitatie van teakbossen over gas- en petroleumontginning tot luchttransport en treinverkeer. Ook banken
en verzekeringen vallen onder die wet. “Om zaken te doen in Birma”, stelt het rapport moeten buitenlandse zakenlui eerste ‘een deal maken’ met een overheidsbedrijf, een bedrijf in handen van een hoge legerofficier of ten minste vijf procent commissie betalen.”

Dat campagnes gericht op het imago van grote merken een invloed kunnen hebben, blijkt uit het lijstje met bedrijven die hun activiteiten in Birma hebben stopgezet. Pepsi Cola, Levi Strauss, Adidas, Carlsberg en Premier Oil zijn enkele voorbeelden.
“Bedrijven die zaken doen in Birma moeten overwegen of de smet op hun publiek imago de prijs waard is”, zegt Debbie Stothard van de regionale mensenrechtenlobby Alternatief ASEAN Netwerk in Birma (ALTSEAN). “Steeds meer worden bedrijven verantwoordelijk gehouden door koopkrachtige consumenten die bezorgd zijn om de ethiek van bedrijven.” Volgens Stothard vloekt zaken doen in Birma met de principes van ethische en sociale verantwoordelijkheid. “Het is zoals dansen met de duivel.”