Burgeroorlog laat drugverslaafde jeugd achter

Rebecca Sackie (19) was één van de kindsoldaten die ontvoerd en vervolgens gedrogeerd werden zodat ze moed zouden scheppen voor de strijd. Toen ik bij het regeringsleger kwam, kreeg ik een drug die me zou helpen de vijand te verslaan. Ik vocht hard en nu ben ik moedig genoeg om elke situatie de baas te kunnen. Ik heb gedood en kan het nog steeds. Bang van de dood ben ik niet.

De vijftienjarige Sekou Fofana stond aan de andere kant, bij de LURD-rebellen. Maar hij vertelt een gelijkaardig verhaal. Ik kreeg drugs om Taylor te verslaan. Die is nu vertrokken, maar wij gebruiken nog steeds. Het is heel gewoon nu.

In Liberia heerst een broze vrede sinds ex-president Charles Taylor vorig jaar in ballingschap ging naar Nigeria. President Gyude Bryant leidt een overgangsregering die verkiezingen moet organiseren, daarbij geholpen door de VN-vredesmacht UNMIL. Zo’n 8.000 vredestroepen verspreiden zich nu langzaam om het land, maar het gros van het land blijft in handen van de rebellen. De belangrijkste opdracht van de missie is om de 40.000 strijders te ontwapenen.

Voorlopig maakten de VN er echter een zootje van. Bij de start van de ontwapening begin december trokken duizenden strijders naar ontwapeningskampen om hun wapens in te ruilen voor cash. Toen dat ijdele hoop bleek, sloegen ze aan het moorden en plunderen. Het geïntimideerde VN-personeel bedaarde de gemoederen door 1800 strijders 75 dollar ‘voorschot’ te betalen - een kapitale vergissing die Unmil zuur kan opbreken. Het programma is nu een maand opgeschort uit vrees dat strijders uit de buurlanden naar Liberia zullen trekken om de premie - een bom geld naar Liberiaanse normen - te incasseren.

Heel wat strijders gebruikten de hoge som om drugs te kopen. Niet verwonderlijk, want 70 procent van de 40.000 ex-strijders - de meeste van hen zijn kindsoldaten - blijven drugs gebruiken. Dat zegt althans psychiater Edward Grant. Hij runt een ontwenningscentrum in Monrovia waar kinderen kunnen afkicken. Als Liberia vandaag nog een wetteloos land is, zegt Grant, dan ligt dat grotendeels aan de drugs die de kinderen in geen tijd transformeerde tot moordmachines die zich geen vragen stellen.

Liberia kent sinds 1980 interne conflicten. Voor het begin van de meest recente burgeroorlog in december 1998 kwamen cocaïne en heroïne echter nauwelijks voor. Nu maken ze deel uit van het dagelijks leven. Liberia is het centrum van de regionale drughandel geworden. De drugsmokkelaars profiteren van het feit dat er nog nauwelijks controles zijn aan de Liberiaanse grenzen. De lokale productie speelt ook een rol: voor de oorlog was de stad Palala een centrum van de marihuanakweek.

De drugs komen het land binnen zonder enig probleem, zegt Grant. En aan de kant van de overheid is er geen enkel teken te bespeuren dat er iets wordt ondernomen tegen de smokkel. Er zijn aanwijzingen dat de politie zelf nauw betrokken is bij de lucratieve handel.

De drugs zijn intussen gemeengoed geworden onder de Liberiaanse burgerbevolking. Straatverkoper John Caulker leerde het gewoon via zijn vrienden in de sloppenwijken. Het was een sociaal gebeuren. Mijn vrienden werden high en amuseerden zich dan met gedurfde streken. Die stijl trok me aan en ik volgde hun voorbeeld. Als je op de drugs tript, lijkt het leven even heel simpel, weet je. Je hebt een fantastisch uitzicht over alle mensen en dingen.