Bush nomineert grote onbekende als kandidaat voor hooggerechtshof

Aan beide kanten van het politieke spectrum was het echter stiller dan algemeen werd verwacht. Reden voor de verlegenheid onder zowel liberalen als conservatieven, is volgens het Center for American Progress (CAP), een liberale denktank onder leiding John Podesta, de voormalige stafchef van oud-president Bill Clinton, dat Roberts voor bijna iedereen een grote onbekende is.

Behalve zijn cv, is er weinig bekend over Roberts. We weten niets over zijn standpunten, liet CAP weten in een nieuwsbrief. Dat weerhield het conservatieve kamp er echter niet van de loftrompet te steken over Roberts’ kandidatuur. Tony Perkins van Family Research Council, een organisatie die tegen abortus fulmineert, noemde Roberts een uitermate goedgekwalificeerde en onpartijdige kandidaat.

Sean Ruston, uitvoerend directeur van het conservatieve Committee for Justice, sprak van een grote overwinning voor iedereen die vindt dat het hooggerechtshof de afgelopen jaren zijn wettige bevoegdheden heeft overschreden.

Het gebrek aan informatie over de persoonlijke standpunten van Roberts weerhield ook links er niet van om snel een oordeel klaar te hebben. Slechts een paar minuten na de bekendmaking, kwam MoveOn.org, een progressieve politieke actiegroep die grotendeels gefinancierd wordt door Democraat George Soros, al met een verklaring. Met de nominatie van John Roberts, heeft de president een rechtse bedrijfsadvocaat en ideoloog kandidaat gesteld voor het hoogste gerechtshof, aldus MoveOn.org. De organisatie had liever een jurist gezien met een goede reputatie als verdediger van de rechten van het Amerikaanse volk. De American Civil Liberties Union toonde zich zeer bezorgd over de houding van Roberts als het gaat om de burgerrechten.

Ralph G. Neas, hoofd van het liberale People for the American Way, zei erg teleurgesteld te zijn over het feit dat niet is gekozen voor een gematigde kandidaat die de lijn van Sandra Day O’Connor kan voortzetten. De Feminist Majority, een andere liberale belangengroep, zei het jammer te vinden dat O’Connor, de eerste vrouwelijke rechter in het Hooggerechtshof, waarschijnlijk geen vrouw als opvolger krijgt. O’Connor werd in 1981 benoemd door toenmalig president Ronald Reagan. Ze stond bekend als gematigd conservatief, en zorgde geregeld voor de ‘vijfde’ stem, bij de vijf tegen vier-stemming in belangrijke kwesties.

Wat het moeilijk maakt om Roberts goed in te schatten, is dat de standpunten die hij in het verleden in de rechtszaal vertolkte, niet noodzakelijk zijn eigen standpunten waren. Vaak verwoordde hij als advocaat van het ministerie van Justitie het regeringsstandpunt of verdedigde hij in andere zaken de belangen van particuliere cliënten. Roberts heeft bovendien geen lange staat van dienst als rechter. Hij is pas sinds 2003 rechter aan het Hof van Beroep in Washington. Voor zijn benoeming aan het Hof van Beroep, bepleitte hij als advocaat 39 zaken voor het hooggerechtshof.

De New York Times schreef in een commentaar dat het één van de belangrijkste taken van de senaat wordt om uit te zoeken wat Roberts ideeën zijn over federalisme - ofwel over de vraag hoeveel macht de federale overheid moet hebben. Rechts is bezig antieke theorieën over de rechtsstaat op te graven. Als extremisten teveel macht krijgen in het hooggerechtshof, dan kan dat tot gevolg hebben dat Amerika een land wordt waar de federale overheid niets meer kan doen aan zaken als luchtvervuiling, goede arbeidsvoorwaarden en kinderarbeid. Er is reden om bezorgd te zijn over de nominatie van Roberts als het om deze kwesties gaat.

De doorgaans liberale Los Angeles Times ziet in de nominatie van Roberts vooral een poging van het Witte Huis om een vervelende strijd over de benoeming te voorkomen. The Washington Post volgde dezelfde lijn. Rechter Roberts is een conservatief, en het is waarschijnlijk dat hij de balans in het hooggerechtshof zal laten doorslaan naar rechts. Maar zijn nominatie is geen provocatie voor de Democraten. Bush verdient krediet omdat hij iemand geselecteerd heeft met de potentie om bij een breed publiek steun te verwerven.

De hoorzittingen over de nominatie van Roberts zullen waarschijnlijk in september plaatsvinden. Als de Senaat instemt met de benoeming, dan kan Roberts in oktober aantreden bij het hooggerechtshof. Rechters aan het hof worden in principe voor het leven benoemd. (JS/MM)