Cambodjaanse oppositieleider monddood gemaakt

Sam Rainsy moet voor tien jaar de cel in, oordeelde een rechtbank in Phnom Penh gisteren, omdat hij kaarten zou hebben gemaakt waarop hij liet zien dat Vietnam Cambodjaans grondgebied had ingepikt. Dat is een gevoelig punt in de betrekkingen tussen beide landen. Al eerder was Sam Rainsy, die naar Frankrijk is gevlucht, veroordeeld tot twee jaar cel omdat hij een grenspaal uit de grond zou hebben getrokken.

Politiek

Sam Rainsy zelf liet gisteren per email weten dat de aanklachten van “strikt politieke aard” zijn. “Alleen een dierentuinrechtbank kan met zo’n uitspraak komen. Iedereen […] zegt terecht dat de rechterlijke macht in dit land allesbehalve onafhankelijk is. Het is slechts een politiek middel voor de autoritaire regerende partij om kritische stemmen het zwijgen op te leggen.”

Als de veroordelingen blijven gelden, kan de leider van de grootste oppositiepartij niet eens meedoen met de verkiezingen in 2013. “Het hof heeft dus niet alleen Sam Rainsy veroordeeld, maar het hele land”, aldus Yim Sovann, woordvoerder van de Sam Rainsypartij.

Volgens de autoriteiten is van politieke inmenging in het rechtssysteem geen sprake. “Dit was een beslissing van de rechtbank”, zegt woordvoerder Phay Siphan. “Niemand beïnvloedt dat. Als je misdrijven begaat, heb je de wet te respecteren. Ook oppositiepartijen, net als iedereen.”

Onvolwassen

Koul Panha, directeur van het Comité voor Vrije en Eerlijke Verkiezingen, vindt de democratie in Cambodja na zeventien jaar echter nog steeds “onvolwassen”.”Officieel is Cambodja een plurale democratie, maar dit laat zien dat sommige politieke verschillen niet worden toegestaan.”

Volgens hem en andere mensenrechtendeskundigen wordt de rechtspraak steeds vaker gebruikt door de Cambodjaanse Volkspartij om mensen het zwijgen op te leggen. Journalisten, politici, mensenrechtenactivisten en burgers die protesteren hebben allemaal voor de rechtbank moeten verschijnen.

Toen het parlementslid Mu Sochua van de Sam Rainsypartij de premier beschuldigde van belediging, werd ze veroordeeld voor laster.
Sam Rainsy zelf moest al in 2005 vluchten nadat hij zijn parlementaire onschendbaarheid was kwijtgeraakt, ook vanwege laster. Pas nadat hij koninklijke gratie had gekregen, kon hij deelnemen aan de verkiezingen.

Omdat Sam Rainsy niet daadwerkelijk in de cel wordt gezet, zal de internationale kritiek wel meevallen, vreest Ou Virak, voorzitter van het Cambodjaanse Centrum voor Mensenrechten. “Dit is dus gewoon een effectieve manier van de regering om hem uit de politiek te houden.”