Cambodjaanse regering draait critici de duimschroeven aan

In juni ging Hang Chakra, de hoofdredacteur van een krant die banden heeft met de oppositiepartij SRP, voor een jaar cel in. Hij had een reeks artikels gepubliceerd over een corrupte medewerker van een minister. Dam Sith, de uitgever van de krant Moneaksekar Khmer, kreeg deze maand te horen dat hij vervolgd zou worden omwille van een reeks die het er volgens het gerecht op aan legde conflicten te zaaien tussen verschillende minsisters in het land.
In het Cambodjaanse parlement verloren twee volksvertegenwoordigers van de oppositie hun immuniteit. Ze worden nu ook vervolgd. Hun advocaat gaf er de brui aan en liep van de SRP over naar de regerende Cambodjaanse Volkspartij (CPP) nadat hij te horen had gekregen dat er ook tegen hem klacht zou worden ingediend.
Nog twee andere parlementsleden van de oppositie zijn ook gewaarschuwd dat ze hun onschendbaarheid kunnen kwijtspelen. Twee niet-gouvernementele organisaties hangt ook al gerechtelijke vervolging boven het hoofd.

Almacht

De CPP van premier Hun Sen won bij de verkiezingen van 2008 meer dan twee derde van de zetels in het parlement en controleert alle staatsinstellingen en het gerecht. De CPP heeft het ook voor het zeggen in alle acht TV-stations in het land, bij de meeste radiozenders en op de redacties van de meeste kranten in het Khmer. Ondanks die almacht tolereert de regering steeds minder afwijkende meningen.
“We worden behandeld als staatsvijanden”, klaagt parlementslid Son Chhay, een veteraan van de oppositie.
Regeringswoordvoerder Phay Siphan zegt dat de rechtbanken het alleen gemunt hebben op mensen die desinformatie verspreiden of de stabiliteit van het land in gevaar brengen. “De grondwet geeft iedereen het recht te zeggen wat hij of zij wil. Maar de grondwet zegt duidelijk dat niemand de rechten van anderen in het gedrang mag brengen. Dat moet de regering vermijden.”
Internationale organisaties als Amnesty International, Human Rights Watch en  Reporters Zonder Grenzen vrezen allemaal dat Cambodja het recht uitholt een afwijkende mening te uiten. De Cambodjaanse mensenrechtengroep Licadho benadrukt dat de Cambodjaanse mediawetten niet toelaten journalisten te vervolgen of op te sluiten omdat ze bepalingen uit die wetten overtreden.

Geen misleiding

Volgens Phay Siphan heeft de Cambodjaanse minister van Informatie onlangs gezegd dat hij geen mediamensen achter de tralies wil zien gaan omwille van wat ze publiceren. “We accepteren kritiek voor 100 procent”, zegt Phay Siphan. “Maar geen beledigingen en misleiding.” Volgens de woordvoerder moet de regering het recht van meningsuiting afwegen tegen haar eigen plicht om de orde te handhaven en de nationale veiligheid te waarborgen.
Son Chhay, de veteraan van de oppositie, vindt dat de donorlanden de Cambodjaanse regering moeten dwingen van koers te veranderen. Daarvoor hebben ze een grote stok achter de deur: dit jaar zegden de donorlanden samen voor meer dan 670 miljoen euro hulp toe. “We willen niet leven als de mensen in Noord-Korea, we hebben al genoeg geleden”, pleit Son Chhay.
Intussen mist de harde aanpak zijn uitwerking niet: steeds meer critici houden zich gedeisd. “We hebben geen keuze”, zegt Son Chhay. “We moeten het een poosje kalmer aan doen. We gaan het niet hebben over corruptie, over de diefstal van land of over het corrupte gerecht.”