Canada wil niet langer achterlijk neefje VS zijn

Iedereen met ook maar een greintje ambitie of intelligentie heeft Canada verlaten en woont nu in New York, zei de rechtse radiopresentator Tucker Carlson in december op de MSNBC-studio vanuit New York. Canada is een lief land. Het is zoals je achterlijke neefje dat je met Thanksgiving ziet en een beetje over het hoofd streelt. Hij is aardig, maar je neemt hem niet ernstig. Dat is Canada.

Ann Coulter, een andere conservatieve commentator, maar dan op het FOX Nieuwskanaal, vindt dat de Canadezen maar beter hopen dat de Verenigde Staten op een nacht niet oprij rollen en hen verpletteren. Ze mogen gelukkig zijn dat we hen toelaten op hetzelfde continent te bestaan. De Washington Post drukte onlangs een satirisch verhaal over plannen van het Pentagon uit de jaren dertig om Canada over te nemen. En dan was er nog de Amerikaanse ambassadeur David Wilkins, die Canadese politici waarschuwde tijdens de verkiezingscampagne niet te kappen op de Verenigde Staten.

Het is de Canadezen in het verkeerde keelgat geschoten. De gewone mensen bestoken de media met commentaren, en de Canadese premier Paul Martin liet vanop zijn campagnetournee weten dat hij het gaat zeggen hoe hij het ziet wanneer het gaat om de verdediging van de Canadese waarden en het opkomen voor de Canadese belangen. Ik ga me niet laten dicteren over welke onderwerpen ik het moet hebben.

Niet dat de beledigingen alleen van Amerikaanse kant komen. Tijdens het voorbije wereldijshockeytoernooi voor junioren in het Canadese Vancouver, jouwden de Canadese fans het team uit de VS uit tijdens de match tegen Rusland. En na de herverkiezing van George W. Bush in november 2004 startte een Canadees magazine een website om Democraten uit de VS te helpen verhuizen naar Canada.

Er is ook een hele reeks ernstige politieke thema’s waarop de beide bevriende naties botsen en de laatste tijd ongewoon hevige retoriek hanteren. Zo is er de Canadese beslissing om geen troepen te sturen naar Irak, maar ook disputen over onderwerpen van houtkap over het raketafweersysteem, het Noord-Amerikaanse Vrijhandelsakkoord en het Kyotoprotocol voor de terugdringing van de uitstoot van broeikasgassen dat wel door Canada maar niet door de VS is geratificeerd.

Analisten vinden dat het publiek zich voor niks op zijn paard heeft laten tillen. Michael Fellman, professor aan de Simon Fraser universiteit in British Columbia, vindt dat geïsoleerde incidenten als dat met Carlson bekeken moeten worden met een kritisch oog ten opzichte van commerciële media. Canada heeft 2.000 manschappen naar Afghanistan gestuurd. Dat kwam in de media bijna niet aan bod.

Rudyard Griffiths, hoofd van het in Toronto gevestigde Dominion-instituut dat zich specialiseert in de Canadese geschiedenis en staatsburgerschap, geeft toe dat het opvalt dat scheldwoorden de laatste tijd vaker opduiken in de relaties tussen Canada en de VS, maar vindt niet dat zijn landgenoten zich daar ongerust over moeten maken. De relatie tussen beide landen is er altijd een geweest van ups en downs. Hij vergelijkt de huidige verhouding met die ten tijde van de Vietnamoorlog, toen Canada weigerde troepen te sturen. Enkele jaren later zong de toenmalige Canadese premier Brian Mulroney alweer samen in het openbaar met de toenmalige president Ronald Reagan When Irish Eyes Are Smiling. (ADR/PD)