"Centraal-Afrika's mooiste waterval" in gevaar

De werken aan het Bélinga-project moeten voor het einde van het jaar beginnen. Er komt onder meer een haven en er wordt meer dan vijfhonderd kilometer nieuwe spoorlijnen aangelegd. In 2011 moet de eerste lading erts verscheept worden richting China, dat de enige klant van het project wordt.
Maar de milieubeweging stelt zich heel wat vragen bij het project. In een brief aan president Omar Bongo wijzen activisten erop dat er nog geen milieu-impactstudie uitgevoerd is voor de bouw van de dam, wat nochtans bij wet verplicht is. Ze eisen de publicatie van de haalbaarheidsstudie die zou uitgewezen hebben dat het project dertigduizend banen kan opleveren, en vragen zich ook af hoeveel van die banen naar Gabonezen zullen gaan, “gezien de neiging van Chinese firma’s om werknemers uit eigen land meer te brengen.”
Tot slot vragen ze zich af hoeveel van de inkomsten het land echt ten goede zullen komen “gezien de armoedige staat van Gabon, ondanks de grote winsten die de oliereserves en mijn- en bosbouw de voorbije jaren opgeleverd hebben. We kunnen ons inbeelden dat met het ijzererts hetzelfde zal gebeuren.”
Bongo, de 72-jarige president van Gabon die al meer dan veertig jaar aan de macht is, is niet gediend met de campagne. Hij heeft van het Bélingaproject is het speerpunt van zijn laatste ambtstermijn gemaakt en ziet de ngo’s als poppen in de handen van Westerse multinationals, die gekant zijn tegen de exclusieve deal met China. De president waarschuwde ngo’s en buitenlandse regeringen dat ze niet moeten dromen van Gabon als “een dierenreservaat zonder ontwikkeling”. “Wat er ook gebeurt of wat er ook gezegd wordt, Bélinga zal doorgaan”, maakt Bongo zich sterk.
De milieubeweging benadrukt dat ze niet tegen de ontginning van ijzererts is, maar zich wel vragen stelt bij de manier waarop dat gebeurt. Ze stellen voor de dam te verhuizen naar de Tsengué-Lélédi watervallen, een locatie die al in een studie uit 1960 aangeraden werd. De bouw van de dam zou er goedkoper zijn en de lokale bevolking meer te goede komen.
Sommige milieuactivisten maken zich bovendien zorgen dat de bouw van een dam in Kongou nog tot veel meer milieuschade kan leiden. Ze vrezen dat het Ivindo nationaal park zijn beschermde statuut zal kwijtspelen, en dat zo ook de weg geopend wordt naar de commerciële exploitatie van de twaalf andere natuurparken in Gabon. Het enige zeereservaat van het land, een belangrijke biotoop voor walvissen en schildpadden, is nu al bedreigd door een vergunning aan een Chinees oliebedrijf om verkennende olieboringen uit te voeren.
Maar de milieubewegingen blijven hoopvol, zeker nu Georgette Koko, onderminister van Milieu, de werken aan de weg naar Kongou stil heeft laten leggen. De Chinese bedrijven achter het project hullen zich intussen in stilzwijgen.