CEPAL verwacht daling bruto binnenlands product en buitenlandse investeringen voor 2002

De economische groeicijfers voor de regio werden de afgelopen maanden nog naar beneden aangepast. Vorig jaar voorspelde het VN-orgaan nog een economische groei van een volle één procent, een cijfer in het voorlaatste CEPAL-rapport werd bijgesteld tot 0,5 procent. Het meest waarschijnlijke scenario is een nulgroei of zelfs een negatieve groei, zegt José Antonio Ocampo, secretaris van CEPAL nu.

Ook de directe investeringen in de regio zakken dit jaar verder. De cijfers bevestigen voorlopig een trend die in 1999 werd ingezet. Na een decennium van ongekende groei zakten de buitenlandse investeringen in de regio van 110 miljard euro in 1999 tot 92,5 miljard in 2000 en 84 miljard in 2001. De voorlopige data voor 2002 tonen geen teken van een ommekeer, integendeel. De recente gebeurtenissen in Argentinië (een diepgaande economische, politieke en sociale crisis) en Venezuela (politieke polarisering en staatsgreep) kunnen een significante negatieve factor vormen, aldus het rapport.

De crisis in Argentinië heeft naast de impact op de handel ook een psychologische effect, zegt Ocampo. De hele regio wordt verdacht bij buitenlandse investeerders. De vooruitzichten op middellange termijn zijn bovendien onzeker door de ongunstige internationale economische situatie - de economische recessie in de VS die langer duurde dan gedacht en de lage groeicijfers in Europa en Japan.

Het CEPAL-rapport halt ook interne structurele factoren aan voor de terugval van de buitenlandse investeringen. De privatiseringen van de energie en andere nutsbedrijven zijn minder markant dan in de jaren 90. De politieke weerstand tegen privatiseringen viert hoogtij in de regio, zoals momenteel duidelijk is in Peru en voorheen in Mexico. Van een rampscenario is geen sprake. Ondanks de terugval liggen de netto-inkomsten voor dit soort investering boven het gemiddelde van de afgelopen vijf jaar’. De terugval in de directe buitenlandse investeringen bedroeg van 2000 naar 2001 10 procent wat relatief weinig is in vergelijking met de wereldwijde terugval van 50 procent in dezelfde periode. Bedrijven investeerden in 2000 nog 1335 miljard euro. Het jaar daarop daalde dat cijfer tot 799 miljard, waarvan 536 naar de industrielanden ging en 236,5 naar ontwikkelingslanden - vooral China.

Het rapport bevat ook een overzicht van de economische machtsverhoudingen in 2001. Het VN-orgaan ziet een verschillende evolutie voor Centraal- en Zuid-Amerika. Mexico, Midden-Amerika en de Cariben nemen deel aan de internationale systemen van geïntegreerde productie via de maquila - de buitenlandse assemblagebedrijven die profiteren van lage lonen en belastingen. Dat verklaart waarom Mexico in 2001 35 procent van het regionale totaal aan investeringen aantrok, een verdubbeling tegenover de vijf jaar voordien. De investeringen in Brazilië liepen terug in 2001, maar waren nog steeds goed voor een derde van de buitenlandse instroom in dat jaar. De scherpste terugval was natuurlijk op te tekenen in Argentinië. Dat land ontving in de periode 1995-2000 nog 17 procent van de buitenlandse investeringen in Latijns-Amerika. In 2001 viel dat aandeel
terug tot vier procent.

Ocampo stelt dat Chili de gezondste economie van Latijns-Amerika blijft. Ook al is het land maar goed voor zes procent van de directe buitenlandse investeringen in de regio, Chili blijft economische groei realiseren. Ocampo noemt de groeiprojecties van de regering - 3 tot 3,5 procent - realistisch. In 2001, groeide de Chileense economie met 3 procent tegenover een regionaal gemiddelde van 0,5 percent.