Chili wil brandstof uit bossen halen

In oktober vorig jaar zagen in Chili twee consortia het licht voor onderzoek naar en de ontwikkeling van biobrandstoffen op basis van houtvezels.
Chili moet veel brandstof invoeren en stoot steeds meer broeikasgassen uit. Als het land voldoende hernieuwbare energiebronnen kan aanboren, zijn die twee problemen in één klap opgelost. Biomassa – plantaardig materiaal dat kan worden omgezet in gas, diesel of ethanol – biedt in een uitgestrekt land als Chili veelbelovende perspectieven.

Hout genoeg

Aan houtvezels is er in Chili geen gebrek: het land telt 159.000 vierkante kilometer bos (ongeveer vijf keer de oppervlakte van België) en nog eens bijna evenveel landbouwgrond. In principe kan zowel uit houtafval als uit bomen en struiken die speciaal voor latere destillatie geteeld worden, ethanol of diesel worden gehaald. Ook oogstafval is bruikbaar.

Tot hiertoe wordt bio-ethanol vooral uit maïs en suikerriet gedestilleerd. Voor biodiesel worden onder meer soja en palmnoten gebruikt. Dat drijft de prijzen van die voedselgewassen op, terwijl de teelt ook waardevolle landbouwgrond inneemt of de ontbossing in de hand werkt. Biobrandstoffen van de tweede generatie, op basis van houtvezels of oogstafval “laten toe veel grotere hoeveelheden te produceren en vermijden de ernstige conflicten die de huidige biobrandstoffen kunnen veroorzaken”, zegt      
Guilherme Schuetz, een expert van de VN-Voedsel- en Landbouworganisatie FAO.

Duitsland, de VS en Zweden lopen voorop in het onderzoek naar die tweede generatie van biobrandstoffen. Sommige landen zijn al bijna klaar om ze in te zetten, en binnen drie tot vijf jaar zou het gebruik in Europa al goed op gang moeten zijn. Nu kost een liter bio-ethanol van de tweede generatie nog 60 tot 80 eurocent per liter, maar volgens Schueltz kan de kost tegen 2030 halveren.

Voor en tegen

Biobrandstoffen van de tweede generatie “brengen alleen goed nieuws voor een land met een sterke bosbouwsector”, zegt Aldo Cerda, een bosbouwexpert van de Fundación Chile. De gemengde instelling die innovatie en de ontwikkeling van menselijk kapitaal moet bevorderen, participeert in Bioenercel, een van de twee consortia die Chili aan de nieuwe brandstof moeten helpen. De grootste bosbouwondernemingen van het land, Masisa, CMPC y Arauco, zijn ook van de partij, net als twee universiteiten.
   
“De vraag naar houtvezels zal toenemen, en daar zullen alle eigenaars wel bij varen”, voorspelt Cerda. “Er zijn meer mensen nodig om de bestaande bossen te beheren, en we kunnen weer iets aanvangen met ontboste gebieden met geërodeerde bodems.” Cerda maakt zich sterk dat Bioenercel met zijn budget van 8 miljoen euro voor de komende vijf jaar Chili “goedkope en competitieve” bio-ethanol zal opleveren.

Daniela Escalona van de regionale milieuorganisatie Observatorio Latinoamericano de Conflictos Ambientales maakt zich wel zorgen. De snelgroeiende bomen en struiken die speciaal worden aangeplant voor de aanmaak van biobrandstoffen, halen veel voedingsstoffen uit de bodem en hebben ook veel water nodig. Ze vraagt zich ook af of de bedrijven die zich op de nieuwe brandstoffen gooien, genoeg oog zullen hebben voor de gemeenschappen van kleine boeren en indianen die in de bosgebieden leven.

Volgens Schuetz hangen de risico’s af van de schaal waarop er gewerkt wordt en manier waarop de grondstoffen beschikbaar worden gesteld. Hij pleit voor de productie van biodiesel op basis van oogst- en houtafval. Chili zou er volgens de FAO-expert niet goed aan doen kapvergunningen te verlenen in de kwetsbare natuurlijke bossen. Hij waarschuwt ook voor de milieuproblemen die grote plantages met één of enkele boomsoorten kunnen opleveren en voor de onbekende gevolgen van de keuze voor genetisch gewijzigde boomsoorten.