China stuurt leger jonge artsen naar het platteland

Het is de vraag of de slecht functionerende gezondheidszorg op het Chinese platteland in staat is het nieuwe overheidsbeleid efficiënt uit te voeren. Uit statistieken van de overheid blijkt dat China slechts 150 artsen telt die gekwalificeerd zijn om aids te diagnosticeren en behandelen. De Verenigde Naties schatten dat ongeveer anderhalf miljoen Chinezen besmet zijn het hiv-virus en dat dat aantal in 2010 kan zijn opgelopen tot maximaal twintig miljoen.

Het tekort aan goed opgeleid medisch personeel heeft tot gevolg gehad dat 25 procent van de aids-slachtoffers op het platteland de behandeling heeft stopgezet. Het gebruik van een combinatie van anti-retrovirale medicijnen kan namelijk levensbedreigende bijwerkingen hebben en gebruikers moeten daarom professioneel begeleid worden.

Het Chinese ministerie van Volksgezondheid deed deze maand een dringend beroep op artsen die de afgelopen vijf jaar afstudeerden om een jaar op het platteland te werken. Na de SARS-paniek in China vorig voorjaar (SARS = Severe Acute Respiratory Syndrome), heeft de Chinese regering bestrijding van besmettelijke virussen hoog op de agenda staan. Verbetering van de gezondheidszorg op het platteland is een van de nieuwe beleidslijnen.

De stadsbevolking maakt minder dan 30 procent van de Chinese bevolking uit, maar zij absorbeert wel tweederde van de overheidsuitgaven voor volksgezondheid. De economische hervormingen in de jaren tachtig dwongen elke tak van het staatsapparaat om zelfvoorzienend te worden. De gezondheidszorg, vooral die op het platteland, kreeg het daardoor zwaar te verduren. Voorheen kon 90 procent van de plattelandsbevolking gebruik maken van gratis gezondheidszorg. Nu is nog maar 10 procent van de Chinezen op het platteland verzekerd. De overige 800 miljoen moeten medische zorg uit eigen zak betalen.

De decentralisatie van de gezondheidszorg heeft ertoe geleid dat plattelandsziekenhuizen afhankelijk zijn geworden van de lokale overheden. Om meer inkomsten te genereren, probeerden ziekenhuizen vooral behandelingen toe te passen die geld opleverden. Preventieve zorg werd verwaarloosd. Daardoor steeg het aantal infectieziekten en epidemieën.

De meerderheid van de aids-patiënten in China leeft op het platteland. De meeste slachtoffers zijn te vinden onder de arme bevolking van de provincie Henan. Ze liepen de ziekte op nadat ze bloed gaven voor door de overheid opgezette donatieprogramma’s. Voor de verschillende bloeddonors werd gebruik gemaakt van hetzelfde instrumentarium, zodat het virus dat een van de donoren bij zich droeg, zich ook onder de anderen verspreidde. Door bloedtransfusies met besmet bloed, zouden naar schatting ongeveer een miljoen inwoners van Henan besmet zijn geraakt. Volgens het VN-Aidsprogramma vonden de afgelopen jaren behalve in Henan, ook in 23 andere provincies onzorgvuldige bloedtransfusies plaats. Het aantal hiv-geïnfecteerden kan dan ook hoger liggen dan nu bekend is, omdat niet bij iedereen bloedtesten zijn afgenomen.

In Henan, waar hele dorpen besmet zijn met hiv, krijgen veel dorpsbewoners nu gratis medicijnen. Vaak stoppen ze na een paar dagen met het gebruik ervan, omdat ze slecht geïnformeerd worden over de bijwerkingen, zoals overgeven en duizeligheid. Volgens cijfers uit december vorig jaar, stopte 25 procent van 7000 aids-patiënten na korte tijd met de medicijnen vanwege de bijwerkingen. De kans dat het hiv-virus resistent wordt, wordt daardoor groter zegt Zhang Fujie, directeur van de behandelafdeling van het Nationale Centrum voor Aidspreventie.