China werpt zich op als rolmodel voor Afrika

“Het is niet toevallig dat we op dit continent samenkomen, in China”, zei het hoofd van de Afrikaanse Ontwikkelingsbank, Donald Kaberuka, woensdag (16 mei) bij de opening van de top. “Deze jaarlijkse bijeenkomst is een kans om ervaringen uit te wisselen en kansen te scheppen.” “U bent een voorbeeld van transformatie”, voegde de president van Madagaskar, Marc Ravalomanana, daar later aan toe. “Wij in Afrika moeten leren van uw succes.”
De top in Sjanghai was de eerste jaarvergadering van de Afrikaanse Ontwikkelingsbank in Azië en nog maar de tweede buiten Afrika.
De Chinese economie is het afgelopen decennium jaarlijks met tien procent gegroeid. Sinds de Aziatische reus in 1985 toetrad tot de Afrikaanse Ontwikkelingsbank, heeft het zich ontpopt tot een van de belangrijkste niet-Afrikaanse aandeelhouders in de organisatie. Gedreven door de eigen groeiende honger naar energie en grondstoffen voor de groeiende economie, heeft Peking de voorbije vijf jaar miljarden euro’s geïnvesteerd in meerdere Afrikaanse landen.
Eind 2006 bereikte de Chinese investeringen in Afrika volgens de cijfers van de Afrikaanse Ontwikkelingsbank 8,7 miljard euro. China investeert in de Afrikaanse industrie maar ook in de handel, de transportsector en de landbouw. De wederzijdse handel was goed voor 41 miljard euro, een verviervoudiging van het cijfer van 2000. Chinese leiders zeggen dat ze het handelsvolume tegen 2020 willen optrekken tot 74 miljard euro.
Chinese bedrijven zijn steeds nadrukkelijker aanwezig in Afrika. Huawei, China’s leidend telecombedrijf, is een van Afrika’s leidende bedrijven in de sector en doet zaken van Egypte tot in Zuid-Afrika. Andere bedrijven, zoals de Chunnan Group, bezetten groeiende delen van de Afrikaanse markt met de verkoop van alles tussen airconditioners en elektrische fietsen.
De Chinese investeringsboom in het continent werd gesmeerd met genereuze hulp en leningen. Peking heeft 10,9 miljard yuan (1 miljard euro) Afrikaanse schuld kwijtgescholden en heeft een bijkomende schuldverlichting aangekondigd van meer dan 10 miljard yuan (965 miljoen euro). Tijdens de Afrikaans-Chinese top in Peking vorige herfst zei China bovendien dat het zijn hulp aan Afrika tegen 2009 zou verdubbelen.
Chinese leiders gebruiken het forum ook om hun steeds vaker bekritiseerde gulheid aan Afrika te verdedigen als de enige manier om de humanitaire en politieke crisissen op het continent op te lossen. Mensenrechtenactivisten en zelfs internationale financiële instellingen als de Wereldbank hebben China gewaarschuwd dat zijn zelfverklaarde “no political strings attached”-leningen de mensenrechten negeren en de corruptie en financiële strop in arme Afrikaanse landen kunnen vergroten.
De kritiek klinkt het luidst wat betreft Sudan, een land waarmee China nauwe economische en militaire banden onderhoudt. Als vetomacht van de VN-Veiligheidsraad heeft China pogingen tegengehouden om zonder toestemming van de Sudanese regering VN-vredestroepen naar het West-Sudanese Darfour te sturen. Minstens 250.000 mensen zijn naar verluidt gestorven door het geweld en ziekten in Darfour, en zo’n 2,5 miljoen sloegen op de vlucht.
Chinese leiders verwerpen die kritiek en zeggen dat sterke economische groei door handel en investeringen sociale conflicten vermindert, omdat het inkomens en de levenskwaliteit doet stijgen. “De Chinese hulp en investeringen zullen, op de lange duur, bijdragen aan de oplossing van het probleem in Darfour”, zei Li Ruogu, voorzitter van de staats-Export-Import Bank of China, in Sjanghai.