China zoekt recepten voor duurzame groei

China is een economische reus, maar het huidige groeitempo is op termijn niet vol te houden, zo beseffen ook de Chinese leiders. Omdat de Chinese groei vooral exportgericht is, nam het overschot op de handelsbalans in 2006 met zowat 75 procent toe. Dat heeft China kwetsbaar gemaakt voor een dalende vraag.
Het exportsucces van Chinese producten, textiel bijvoorbeeld, zorgt ook voor spanningen met de grote handelspartners, de VS en EU, die misschien kunnen terugkeren naar protectionistische maatregelen. De Chinese groei jaagt ook de grondstoffenprijzen de hoogt in, met name de olieprijs.
Dankzij de exportgedreven groei steeg het inkomen van de Chinese gezinnen in de steden het afgelopen jaar met 10,4 procent, en op het platteland met 7,4 procent. Keerzijde van de medaille is dat de inkomenskloof steeds groter wordt. Boeren verdienden in 2006 gemiddeld 352 euro, minder dan een derde van wat de Chinezen in de stad als loon krijgen.
De binnenlandse consumptie lijdt daaronder. Het is nochtans dé manier voor de Chinezen om hun levensstandaard te verhogen. Premier Wen Jiabao gaf deze week in het parlement toe dat China meer binnenlandse consumptie nodig heeft. Hij wil dat de Chinezen meer geld uitgeven dan sparen en wil dat bereiken door te investeren in pensioenen, onderwijs en gezondheidszorg.
Tot slot kreunt ook het milieu onder de groei van China. Als ‘s werelds grootste producent en consument van kolen is China ook de grootste uitstoter van zwaveldioxide, die de oorzaak zou zijn van zure regen in Japan en Zuid-Korea. Maandag zweerde Wen Jiabao plechtig dat China “de vervuiling onder controle moet brengen” en kondigde hij het plan aan om oude staal- en ijzergieterijen en inefficiënte en vervuilende fabrieken te sluiten.
Een ding is duidelijk. De ongebreidelde groei van China moet worden afgeremd, of op zijn minst worden gestuurd. China lijkt dat nu ook te beseffen. In het Volkscongres pleitte Wen Jiabao voor een duurzame economische ontwikkeling: zuiniger omspringen met energie en minder vervuilen. In hoeverre dit ook in de praktijk zal worden omgezet, blijft een groot vraagteken.
China zit in een moeilijke situatie. In de aanloop van de Olympische Spelen in 2008 wil het de economische groei hoog houden. De communistische leiders vrezen dat het afremmen van de economie voor een hogere werkloosheid en (bijgevolg) politiek instabiliteit kan zorgen. En dat kan de partij van president Hu Jintao nu wel missen als kiespijn.
In een televisietoespraak hamerde premier Wen Jiabao erop dat China niet van plan is “om de exportgerichte groei te verlaten, die van China de vierde grootste economie ter wereld heeft gemaakt. Het promoten van economische ontwikkeling door de uitbreiding van de exporthandel is een beleid dat we nog lange tijd zullen verderzetten.”