Chinese biotechnologie verlegt grenzen medisch fatsoen

Het Chinese Beike Biotechnologies haalt stamcellen uit de navelstreng of het vruchtvlies van borelingen en injecteert die in het ruggenmerg van patiënten. Een duizendtal Chinezen en 60 buitenlanders hebben de innovatieve behandeling al ondergaan, voor uiteenlopende kwalen als Alzheimer, autisme, hersenverlamming en andere neurologische aandoeningen.  

Het bijzondere aan de behandelingen is dat de Chinese overheid er de toestemming voor gaf zonder dat Beike eerst de gebruikelijke experimenten had uitgevoerd. “We hebben met buitenlanders gepraat die tevreden zijn met wat Beike doet”, zegt Peter Singer van de Universiteit van Toronto. Hij publiceerde een studie over de ontwikkeling van de medische biotechnologie in China in het vaktijdschrift Nature Biotechnology. De werkwijze van Beike en andere Chinese farmabedrijven zou niet door de beugel kunnen in Noord-Amerika of Europa, oordeelt Singer. Zonder systematische experimenten is het volgens hem ook moeilijk de werkzaamheid van de nieuwe behandeling te evalueren.

Babydraak

De medische biotechindustrie in China is nog geen tien jaar oud, en toch wordt er al baanbrekend werk verricht. De grootste farmabedrijven ter wereld besteden ook al heel wat onderzoek en experimenten uit aan China. De samenwerking evolueert razendsnel. Eén van de grootste Chinese bedrijven in de sector, WuXi PharmaTech, staat genoteerd op de beurs van New York en kocht onlangs een Amerikaanse biotechbedrijf over.

“De Chinese biotechnologiesector is een babydraak; hij groeit snel en weldra kan niemand er nog omheen”, voorspelt Singer. Vorig jaar verkocht China voor 3 miljard dollar (2 miljard euro) biotechnologische geneesmiddelen. Volgens cijfers van Ernst & Young LLP zetten hun Amerikaanse concurrenten in 2006 voor 59 miljard dollar (40 miljard euro) aan geneesmiddelen om.

Singer en zijn collega’s legden 22 Chinese ondernemingen op de rooster om een eerste gedetailleerd overzicht te krijgen van de grotendeels onbekende groeisector in de Chinese economie.

Dankzij forse overheidsinvesteringen ontwikkelde China het eerste commerciële product voor gentherapie, Gendicine. Het wordt gebruik voor de behandeling van kanker in het hoofd en de nek. Er zijn al meer dan 5.000 patiënten mee behandeld, waaronder ongeveer 400 buitenlanders. Nu worden er in China verdere experimenten mee uitgevoerd voor de behandeling van lever- en alvleesklierkanker.

Chinese bedrijven lopen ook voorop bij de ontwikkeling van vaccins. Shanghai United Cell Biotech produceert één van de twee orale choleravaccins die wereldwijd verkrijgbaar zijn. Andere bedrijven werken aan een oraal vaccin tegen HIV en aan nieuwe vaccins tegen Japanse hersenvliesontsteking, SARS en vogelgriep.

“China is niet alleen een goedkope producent, het investeert ook in onderzoek en ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen”, concludeert Sarah Frew, een andere auteur van de studie. “Veel vernieuwende Chinese producten staan kort voor de lancering.”

Smeergeld

Volgens experts is China gewoon wereldleider op het vlak van gentherapie omdat Europese en Amerikaanse bedrijven aan veel strengere normen moeten beantwoorden. Bij gentherapie transporteren genetisch gewijzigde virussen genetisch materiaal naar slecht werkende cellen van de patiënt. In de VS en Europa zijn experimenten met de techniek al enkele malen stilgelegd na het overlijden van testpersonen.

“In China is de bescherming van patiënten veel minder streng”, zegt Peter Laurie van de onderzoeksgroep Gezondheid van Public Citizen, een Amerikaanse organisatie. Sommige Amerikaanse onderzoekers proberen daarvan te profiteren. Enkele jaren geleden besmetten Amerikaanse onderzoekers in China Chinese aids-patiënten met malaria, in de hoop dat de hoge koorts het HIV-virus zou vernietigen. Dergelijke experimenten zijn absoluut illegaal in de VS, zegt Laurie.     

Volgens Frew is de Chinese overheidsinstantie die geneesmiddelen moet goedkeuren, opgericht naar het voorbeeld van de Amerikaanse Food and Drug Administration, maar konden bedrijven lang onder de strenge normen uitkomen door smeergeld te betalen. Maar dat lijkt verleden tijd sinds het hoofd van de Chinese geneesmiddeleninspectie vorig jaar in juli geëxecuteerd werd omwille van corruptie.

Toch volgen Chinese farmabederijven zeker nog niet altijd de internationale normen voor het testen van nieuwe behandelingen en geneesmiddelen. Dat zet voorlopig nog een rem op hun exportkansen, op buitenlandse investeringen en dus ook op de groei van de sector, besluit Frew.