Chinese goudkoorts bereikt kookpunt in Ghana

Chinese kleinschalige mijnbouwers zijn voornamelijk actief nabij Dunkwa, in de streek in het zuiden van Ghana die vroeger ook wel Goudkust genoemd werd. Mijnbouw op kleine schaal is op zich niet illegaal in Ghana: Ghanezen mogen projecten starten. Veel Chinese bedrijven kochten lokale mijnbouwers om zodat de Chinezen onder een Ghanese vergunning konden opereren. Een deel van de Chinese mijnarbeiders verblijft zonder geldige verblijfsdocumenten in Ghana. In Dunkwa werden begin juni dan ook de meeste arrestaties verricht.

Goud met een duur prijskaartje

China heeft om de eigen economische groei stabiel te houden grote hoeveelheden grondstoffen nodig. Het land heeft daarom met verschillende Afrikaanse landen bilaterale verdragen afgesloten. In het geval van Ghana heeft China drie miljard dollar beloofd in ruil voor grondstoffencontracten.

Hoewel Chinese bedrijven lokaal voor werkgelegenheid zorgen zijn de mijnbouwactiviteiten vooral schadelijk voor de lokale Ghanese bevolking. Het risico bestaat dat lokale drinkwaterbronnen vergiftigd worden met cyanide of kwik die gebruikt worden in de mijnbouw. Het werk in de mijnen is zeer gevaarlijk omwille van het risico op vergiftiging door deze stoffen.

Illegale mijnbouw ontwricht levensonderhoud 

Daarnaast zijn verschillende boeren hun land en daarmee hun belangrijkste bron van levensonderhoud kwijtgeraakt doordat een Chinees bedrijf plotseling hun land inneemt. Dit overkwam Francis Aakwa volgens The Guardian: ‘Ze begonnen ineens midden in mijn akker een enorme put te graven. Mijn land en gewassen werden compleet verwoest en daarmee ook mijn toekomst’.

Dit soort incidenten zorgt lokaal voor onrust, ook omdat de politie tot voor kort nauwelijks optrad tegen illegale mijnbouw: Chinese bedrijven kochten de politie om. Het geweld tussen Chinese arbeiders en Ghanezen is dan ook sterk toegenomen. De Ghanese president lanceerde vorige maand een speciale taskforce om illegale mijnbouw door niet-Ghanezen aan te pakken.

Zowel de Ghanese als de Chinese overheid hebben baat bij illegale mijnbouw

De Chinese arbeiders die betrokken zijn bij de illegale mijnbouw, komen volgens de Financial Times voor 80 procent uit dezelfde regio: het district Shanglin in Guangxi. In dit gebied kwam vroeger veel mijnbouw voor, maar nu heerst er werkloosheid in het gebied. De migratie naar Ghana heeft voor Shanglin niet alleen gezorgd voor de oplossing van het werkloosheidsprobleem, maar ook voor een toename van de welvaart vanwege het geld dat de migranten naar huis sturen.

Volgens All Africa werken China en Ghana nauw samen om het probleem van de illegale mijnbouw op te lossen en de betrokkenen te deporteren. De Chinese ambassadeur verklaarde onlangs al dat ‘de illegale mijnbouwactiviteiten in Ghana in disharmonie zijn met de bilaterale verdragen tussen onze twee landen’.

In 2011 en 2012 ondernam de overheid ook acties tegen Chinese bedrijven en arbeiders die zich aan illegale mijnbouw schuldig maakten, maar bleef de praktijk bestaan. Volgens Afua Hirsch van The Guardian komt dat door het feit dat de Ghanese overheid er zelf baat bij heeft: ‘Het goud uit de illegale mijnen wordt doorverkocht aan het PMMC, het handelsorgaan voor kostbare mineralen van de overheid’.
Het is dus maar de vraag of de illegale mijnbouwactiviteiten in Zuid-Ghana werkelijk zullen stoppen.