Cohousing

De groepen zijn beperkt: van acht tot dertig wooneenheden. Privacy staat voorop met een kleine privé-woning en eventueel een privé-terras of -tuintje. De bewoners investeren ook in een aantal gemeenschappelijke faciliteiten en ruimten. Dat gaat van een collectieve tuin over een eetzaal en keuken tot een wasplaats en computerruimte –afhankelijk van de wensen van de deelnemers. Het beheer van die ruimten ligt in handen van de groep: het onderhoud van de tuin, een beurtrol in het restaurant, eventuele kinderopvang… Het project wordt door de mede-eigenaars uitgewerkt volgens een consensusmodel: iedereen beslist mee over de bouwtechnische en sociale invulling ervan.
In Vlaanderen is het groepswonen nauwelijks bekend en zijn er maar enkele groepen actief, met name in Mechelen en Gent. Cohousing Vinderhoute begon twee jaar geleden, heeft intussen een bouwgrond gevonden en architecten onder de arm genomen. ‘Cohousing is een project’, vertelt Paul De Cannière, een van de trekkers van Vinderhoute. ‘Ik zie het niet in de eerste plaats als een economische oplossing om de hoge woningprijzen te ondervangen. De prijs van een ecologische cohousing-woonst bij ons is niet per se lager dan die van een traditionele woning, ook al bespaar je op aannemers- en architectenkosten.
Je betaalt ook mee voor de collectieve ruimten en faciliteiten. Het hangt ervan af hoe je het bekijkt: je betaalt relatief veel voor een kleine woning maar je krijgt er wel een veilige, sociale en groene woonomgeving bij, met bewonersparticipatie en een aantal faciliteiten. Een gemeenschappelijk restaurant levert tijdswinst op, eenoudergezinnen kunnen een beroep doen op de gemeenschappelijke kinderopvang, enzovoort. Belangrijk is ook dat we kiezen voor een geïntegreerd buurtproject: we isoleren ons niet van de omgeving.’
Cohousing verschilt qua juridische structuur in niets van wonen in een klassiek appartementsgebouw. Toch zijn er een aantal knelpunten, vooral op vlak van ruimtelijke ordening. De manier van bouwen botst regelmatig op stedenbouwkundige voorschriften en verkavelingsregels, of strookt niet met de invulling van stadsontwikkelingsprojecten. Bij renovatie wordt vaak gekeken naar oude schoolgebouwen, kloosters of vierkantshoeven. Die liggen vaak in een zone waar het gewestplan geen bewoning door meerdere huishoudens toelaat. En dan is er nog het probleem van voorfinanciering: het proces gaat traag vooruit maar intussen moeten wel de vzw, secretariaatskosten, architect en grond betaald worden.
Groen! diende in februari bij het Vlaams parlement een voorstel in om samenhuizen te promoten. De partij pleit ervoor om een Vlaams Fonds voor Gemeenschappelijke Woonprojecten op te richten, dat dergelijke woonprojecten financieel gaat ondersteunen. Het voorstel werd niet weggestemd maar kreeg nog geen gevolg.

Meer info over cohousing vind je op www.cohousingvinderhoute.be en www.cohousingplatform.be.