Coke en Pepsi almaar dieper in Indiaas moeras

De actievoerders willen de bottelfabriek van Coca-Cola in Mehdiganj laten sluiten. Mehdiganj is een kleine stad op 35 kilometer van de heilige stad Varanasi aan de Ganges. De fabriek wordt ervan beschuldigd dat te veel grondwater oppompt en vervuilt met zware metalen als lood, cadmium en chroom.

Aangevoerd door de Nationale Alliantie van Volksbewegingen (NAPM) eisen de actievoerders dat Coca-Cola de fabriek in Mehdiganj opdoekt. In maart 2004 moest een bottelfabriek van Coca-Cola, die in Plachimada in de zuidelijke staat Kerala, om dezelfde redenen de deuren sluiten.

De campagne kreeg vorige maand de wind in de zeilen toen het Centrum voor Wetenschap en Milieu (CSE), een Indiase milieuorganisatie, de resultaten verspreidde van een studie waar Coca-Cola en Pepsi niet bijster goed uitkwamen. Het CSE, dat als betrouwbaar geldt, testte frisdranken van verschillende merken verzameld over heel India. In de steekproef bevonden zich 28 stalen van frisdranken van de Coca-Cola-company , en 29 van Pepsi-producten. Uit de test bleek dat de gemiddelde concentratie van pesticiden in Indiase frisdranken 20 tot 25 keer hoger ligt dan het maximale gehalte dat toegelaten is door de Indiase overheid. Coca-cola zelf bevatte bijna 27 keer meer pesticiden dan maximaal is toegestaan. Pepsi Cola overschreed zelfs meer dan 30 keer de maximumwaarde.

Samen hebben Coca-Cola en Pepsi bijna het monopolie over de frisdrankenmarkt in India. Ze verkopen er samen jaarlijks 355 miljoen bakken frisdrank, al is de verkoop sinds vorig jaar gestagneerd.

De cijfers shockeerden de Indiase consument en leidden tot een volledig verbod op de productie of verkoop van cola in de staat Kerala. Zes andere staten, waaronder Karnataka, legden strenge beperkingen op aan de verkoop van frisdranken in de nabijheid van scholen, universiteiten en overheidsgebouwen. Nog meer van India’s 28 staten lijken maatregelen te zullen treffen.

De frisdrankindustrie dreigde er al mee om het CSE voor de rechtbank te slepen op beschuldiging van laster, maar dat bleek slechts bluf te zijn. Coca-Cola en Pepsi kregen ook steun van de Amerikaanse regering. De Amerikaanse vice-minister voor Internationale Handel liet fijntjes weten dat een verbod op frisdrank “de investeringen in het land wel eens zou kunnen aantasten”. Er werd zelfs geprobeerd om de oorzaak van de hoge pesticidenwaarde op de “vervuilde” suiker in de frisdrank af te schuiven, opnieuw tevergeefs.

De echte oorzaak voor de vervuiling is het water dat de bedrijven gebruiken. De bedrijven zouden relatief goedkope filters gebruiken om er de grootste onzuiverheden uit te halen - maar niet allemaal.

Het gigantische waterverbruik van de frisdrankproducenten stoot nog meer Indiërs tegen de borst. De NAPM zegt dat de grote hoeveelheden die opgepompt worden door de fabriek in Mehdiganj het peil van het grondwater in de streek schrikwekkend hebben doen zakken. En dat in een gebied dat dankzij zijn nabijheid tot de Ganges bekend staat om zijn overvloedige watervoorraden. 90 procent van de waterbronnen in het gebied zou al aangetast zijn. 39 procent is al (zo goed als) opgedroogd. Het grondwaterniveau zou met gemiddeld 5,5 meter gezakt zijn, waardoor 20 dorpen een ernstig watertekort hebben.

Ondertussen heeft het Indiase ministerie van Gezondheid beloofd dat het zelf met een onderzoek zal beginnen. Onlangs nog heeft de overheid veiligheidsmaatstaven voor pesticiden vastgelegd. Waarom die maatstaven nog niet zijn meegedeeld of in de praktijk worden toepast, is onduidelijk.

In het verleden aarzelde de Indiase overheid ook al eens met de bepaling van standaards voor gebotteld water. Die drinkwaterindustrie, een van de snelst groeiende sectoren, had toen ook te kampen met wijdverspreide besmetting en vervuiling van waterbronnen. Maar toen de standaards dan toch van kracht werden, moesten bedrijven wel betere zuiveringsinstallaties beginnen te gebruiken. Het gevolg was dat de kwaliteit van flessenwater er drastisch op vooruit ging. (JV/PD)