Colombiaanse actiegroepen willen recht op water in grondwet

De initiatiefnemers hebben al de 135.000 handtekeningen verzameld die nodig waren om de aanvraag officieel te laten registreren. Nu moeten ze de steun winnen van 1,5 miljoen landgenoten om het Colombiaanse parlement ertoe te dwingen het referendum uit te schrijven. Dan kunnen alle Colombiaanse kiezers beslissen of de grondwetswijziging er komt of niet.
Colombia telt 42 miljoen inwoners. Volgens officiële cijfers hebben bijna 12 miljoen daarvan geen zuiver drinkwater ter beschikking; nog eens vier miljoen moeten gebruik maken van openbare kraantjes.
Samen met Ecuador en Costa Rica heeft Colombia de grootste hernieuwbare watervoorraden in Latijns-Amerika, schat de Voedsel- en Landbouworganisatie van de VN (FAO). Toch voorspelt het Colombiaanse Instituut voor Hydrologie, Meteorologie en Milieustudies (IDEAM) dat tegen 2025 bijna zeven op tien Colombianen niet meer makkelijk aan zuiver drinkwater zullen kunnen komen.
De privatisering van drinkwatermaatschappijen is een van de oorzaken van het probleem, zeggen de voorstanders van een grondwetswijziging. Van de 349 drinkwatermaatschappijen in Colombia zijn er inmiddels 141 in private handen en 24 gemengd, zegt de milieuorganisatie CENSAT Agua Viva/Friends of the Earth Colombia.
“De privatisering heeft de kost van drinkwater fors opgedreven”, beaamt Danilo Urrea, een van de onderzoekers die zich achter de campagne heeft geschaard. “De toekenning van concessies aan privé-ondernemingen heeft ook geleid tot schandalen en corruptie.” De voorstanders van de privatiseringen zeggen net dat de Colombiaanse staat en zijn instellingen door en door corrupt zijn.
Ook vervuiling is een probleem. Op sommige plaatsen gaat de kwaliteit van het oppervlaktewater dramatisch achteruit. In de Magdalena, een rivier van 1.500 kilometer die door 18 van de 22 Colombiaanse provincies stroomt, wordt per jaar nog maar 8.000 ton vis gevangen, vergeleken met 70.000 ton in de jaren 70. Een van de zijrivieren van de Magdalena is de Bogota. Die voert massa’s pesticiden en gevaarlijke chemicaliën aan die in de bloemenindustrie en de leerlooierijen rond Bogota worden ingezet.
De Colombiaanse Minister van Milieu, Ontwikkeling en Huisvesting, Juan Lozano, verklaarde onlangs dat het behoud van de openbare watervoorziening en de bescherming van het leven in de rivieren doelstellingen zijn die hij deelt.
Als het referendum er komt en de grondwetswijziging wordt goedgekeurd, wordt Colombia het tweede Latijns-Amerikaanse land dat het recht op water in zijn grondwet heeft staan. Uruguay riep in 2004 de watervoorraden in het land uit tot een publiek goed en verbood de privatisering van drinkwaterdistributie en sanitaire voorzieningen.