Conflict in Peruaans Amazonewoud wordt bloedig

De Peruaanse overheid beschrijft de confrontatie van vrijdag als een “confrontatie” tussen de politie en inheemse betogers op een wegversperring in de stad Bagua in de noordelijke provincie Amazonas. Daarbij zouden 24 politieagenten en tien burgers om het leven gekomen zijn. Maar de leiders van de demonstranten zeggen dat minstens veertig inheemse activisten gedood werden, waaronder drie kinderen. Ze zeggen dat de overheid de slachting heeft willen verbergen door de lichamen in de rivier te gooien.
Ook buitenlandse activisten zeggen dat de politie vroeg in de morgen het vuur opende op ongewapende activisten, van wie sommige nog aan het slapen waren. De politie zou ook geschoten hebben op betogers die zich overgaven of probeerden te vluchten. Als antwoord daarop, zeggen de activisten, heeft een groep inheemse betogers een aantal politieagenten overvallen en gedood.
“Onze broers en zusters in Bagua zeggen dat ze de politie de lichamen heeft verzameld, ze in zwarte zakken gestoken heeft en ze in de rivier geworpen heeft vanuit een helikopter”, zegt Walter Kategari van de Peruaanse Regenwoud Interetnische Ontwikkelingsassociatie (Aidesep), die 28 federaties van inheemse volkeren verzamelt. Aidesep leidt de protesten die twee maanden geleden begonnen met de blokkades van wegen en rivieren en de bezetting van olie-installaties in verschillende provincies.
Ook Gregor MacLennan van de internationale organisatie Amazon Watch heeft dergelijke berichten gehoord van informanten. “Al onze getuigen zeggen dat de speciale politie-eenheden het vuur openden op vreedzame en ongewapende demonstranten. Bij de poging om de wegen vrij te maken vielen tientallen doden en gewonden”, zegt MacLennan. “Het lijkt erop dat de politie gekomen is met het bevel te schieten. Dit was helemaal geen schermutseling, maar een gecoördineerde politieaanval.”
Volgens MacLennan was er net voor het incident een vergadering tussen de inheemse leiders en de politie, waarop de demonstranten te horen kregen dat de blokkades ontmanteld zouden worden.

Blokkade

Met de blokkades protesteren de indianen tegen tien decreten van de regering, die inheemse territoria opstelde voor investeringen in de olie-, mijn-, landbouw en houtkapsector. De regering drukte de decreten erdoor met speciale machten die ze kreeg van het Congres om het vrijhandelsakkoord met de Verenigde Staten te implementeren. Maar de inheemse bewoners van de territoria zien die decreten als ongrondwettelijk. Ze zien zich gesteund door de conclusie van een parlementaire commissie in december, die besliste dat ze geannuleerd moeten worden.
Op 4 juni spande het bureau van de Peruaanse ombudsvrouw een rechtszaak aan tegen de decreten omdat ze een schending zijn van het recht op culturele identiteit, op collectieve eigendom en op consultatie. Onder de Peruaanse wetgeving en Conventie 169 van de Internationale Arbeidsorganisatie ILO is het immers verplicht om inheemse bevolkingsgroepen op voorhand te consulteren als er investeringen gebeuren op hun land.

Chantage

De Peruaanse president García deed er weinig aan om de gemoederen te bedaren. “In wiens belang is het om Peru ervan te weerhouden de natuurlijke bronnen ten volle te exploiteren?” vroeg hij. “We moeten de internationale netwerken blootleggen die sociale onrust proberen stoken.” De president wijt het conflict aan “internationale concurrenten” maar weigerde namen te noemen.
Twee buurlanden en grote producenten van aardgas en olie zijn Venezuela en Bolivia. Ze worden beide geleid door linkse regeringen die zware kritiek hebben op het “neoliberale” beleid van de regering-García in Peru.
De overheid heeft een televisiespot gelanceerd waarop dode politieagenten te zien zijn met boodschappen als “Dit is hoe extremisme zich gedraagt tegenover Peru” en “Extremisten willen de vooruitgang in Peru tegenhouden, met steun uit het buitenland”.
Ook de voorzitter van het Congres, Javier Velásquez Quesquén, heeft al laten weten dat er geen toegevingen zullen gebeuren aan de “chantage” van de inheemse volken.

Doofpot

De inheemse leiders beschuldigen de overheid ervan informatie te manipuleren. “De overheid minimaliseert het aantal inheemse mensen dat vermist of gedood is”, zegt Walter Kategari van Aidesep. “Ze beledigt ons en schildert ons af als criminelen, terwijl we alleen maar onszelf en ons land verdedigen.” Kategari maakt deel uit van de plaatsvervangende leiding van Aidesep, omdat Aidesep-leider Alberto Pizango zaterdag onderdook nadat een arrestatiebevel uitgevaardigd was. Pizango vreest volgens Kategari voor zijn leven.
Wilfredo Ardito, advocaat voor de mensenrechtenorganisatie Asociación Pro Derechos Humanos, vindt dat de internationale gemeenschap moet tussenbeide komen omdat “er een klimaat van totaal wantrouwen en angst heerst dat het bewijs voor de slachting verborgen zal worden.”
Volgens Ardito zijn er sinds het aantreden van García in juli 2006 al 84 demonstranten en activisten gedood door de veiligheidsdiensten. “Dit is een regime dat de mensenrechten ondermijnt en niets doet om haar fouten recht te zetten.”