Congolees-Rwandese operatie krijgt VN-steun

De aanwezigheid van de Hutu-strijders in Oost-Congo ligt aan de basis van meer dan tien jaar instabiliteit in de regio. “We willen onze steun verlenen om dit proces zo snel mogelijk te doen slagen”, zegt Alan Doss, speciaal vertegenwoordiger van de secretaris-generaal, na gesprekken met de DRC-autoriteiten in Goma, in de provincie Noord-Kivu.
Daar werd voornamelijk gesproken over de bescherming van de burgers tijdens de geplande operaties tegen de Hutu-rebellen van de Forces Démocratiques pour la Libération de Rwanda (FDLR). Verder stond ook de versnelling van de integratie van gewapende groepen in Noord-Kivu op de agenda door het ontwapenings-, demobiliserings-, repatriërings-, hervestigings-, en reïntegratieprogramma (DDRRR) van de VN-vredestroepen in het land (MONUC).
De VN zouden daarnaast ook instaan voor het troepentransport en medische bijstand leveren. Van rechtstreekse deelname aan de operatie is er geen sprake.

Bescherming van burgers

Een ‘task force’ bestaande uit de MONUC en het Congolese overheidsleger (FARDC) werd opgericht om het integratieproces van gewapende groepen in het FARDC op te volgen. “We willen negatieve repercussies op de burgerbevolking voorkomen. Daarom dringen we aan op de bescherming van burgers bij dergelijke operaties”, zegt Doss. Hij en gedeputeerd speciaal vertegenwoordiger Ross Mountain bezochten afgelopen dagen het conflictgebied.
De MONUC zal een groep van zes tot acht militaire officieren zenden naar het Congolees-Rwandese hoofdkwartier in Goma. Hun mandaat zal beperkt blijven tot planning en het onderhouden van contacten. Het is de bedoeling om de aanwezigheid en de geleidelijke opname van niet-militair VN-personeel bij de planning van de operaties te bevorderen. Ook zal rond thema’s als humanitaire coördinatie en demobilisering van voormalige Congolese of etnisch-Rwandese Hutu-strijders worden gewerkt.

Humanitaire wetten respecteren

Assistent VN-secretaris-generaal voor vredesoperaties Edmond Mulet legt uit dat hun taak erin bestaat om, in overleg met de coalitie, te verzekeren dat internationale humanitaire wetten gerespecteerd worden en dat burgers worden beschermd. “We zullen dit van heel nabij opvolgen”, aldus Mulet. De coördinatie tussen Kinshasa en Kigali noemde hij een “zeer positieve ontwikkeling”, evenals de recente aanhouding van Laurent Nkunda, de leider van het Congrès National de Défense du Peuple (CNDP), dat tot voor kort strijd voerde met overheidstroepen in Oost-Congo. Mulet voegt eraan toe dat er nog veel werk voor de boeg is op het politieke front met betrekking tot “het aanpakken van enkele van de fundamentele kwesties over de crisis in Kivu, dat ook economische wortels heeft en andere verwikkelingen”.
Door de steun van de VN wordt internationale legitimiteit verleend aan een doortastend initiatief dat mogelijk de bondgenootschappen in heel Centraal-Afrika kan veranderen. Door de gevechten in de mineraalrijke provincie Noord-Kivu zijn sinds 2006 al meer dan een miljoen mensen op de vlucht geslagen. Het welslagen van de huidige operatie zou het einde kunnen inluiden van het conflict in Oost-Congo.
Hoewel vanuit de VN positieve reacties klinken, is het succes nog niet verzekerd. Bovendien zijn er onmiskenbare politieke risico’s voor de Congolese president Joseph Kabila, gezien de achterdocht die vele Congolezen koesteren ten aanzien van de Rwandese intenties in deze operatie.