Congolese vluchtelingen in Italië wachten bang af

Ernestine Kayindo vluchtte in 1997 uit Goma in het oosten van Congo, in het heetst van de strijd tussen het regeringsleger en de Tutsi-rebellen van het Nationaal Congres voor de Verdediging van het Volk, een militie die nog altijd bestaat. “We waren allemaal in levensgevaar”, herinnert Kayindo zich. Nu werkt ze in Rome voor een ngo die Congolese vluchtelingen steunt.
De oorlog in Congo van 1997 tot 2003 eiste bijna vier miljoen mensenlevens en joeg 1,3 miljoen mensen op de vlucht. Ongeveer 370.000 Congolezen vluchtten naar het buitenland, vierduizend van hen kwamen in Italië terecht. Daar maken ze een kleine minderheid uit van de totale migrantenbevolking van 3,7 miljoen.
De Congolese diaspora in Italië voelt zich bijzonder geviseerd door een nieuw wetsvoorstel dat momenteel wordt besproken in de Italiaanse senaat. Als het zoals gepland op 24 juli wordt goedgekeurd, zullen illegale migranten kunnen worden gestraft met zes maanden tot vier jaar cel.
In 2007 dienden in Italië 57 Congolezen een asielaanvraag in, die in 14 gevallen werd gehonoreerd. In 2006 kregen 33 Congolezen asiel op 102 aanvragen. De overgrote meerderheid van de Congolezen is dus niet in orde met zijn papieren. Nochtans voorziet de huidige Italiaanse wet dat elke vreemdeling die wordt vervolgd omwille van zijn ras, religie, opinie of nationaliteit een vluchtelingenstatuut kan aanvragen.

Dakloos

“In Italië kennen we vluchtelingen die geen dak boven hun hoofd hebben”, zegt Kila Tampwu, die voor de Italiaanse Raad voor Vluchtelingen werkt. “Het is niet gemakkelijk op te komen voor je rechten als je geen wet hebt die je gelijk geeft. Je kan erkend zijn als vluchteling, maar uit dat statuut vloeien geen rechten voort.” Volgens de Vluchtelingenraad krijgen in Italië maar 3000 erkende vluchtelingen bijstand in gespecialiseerde centra.
Op 30 juni, de feestdag van de Congolese onafhankelijkheid, kwamen Congolezen samen in Rome, “in herinnering aan de Congolese slachtoffers”. Het was de eerste keer dat Congolese vluchtelingenorganisaties in Italië naar buiten kwamen om aandacht te vragen voor hun problemen. Iedereen was het erover eens dat de situatie in Italië steeds lastiger wordt.
“Als immigrant ben je hier sowieso verdacht”, zegt Claudine Mbuyi, “Daarom gaan veel vluchtelingen nu naar Canada of andere landen, maar niet naar Italië”.