Congolezen in hun nopjes over MONUC met meer slagkracht

“De rebellen en de andere gewapende groepen moorden, stelen, verkrachten,
plunderen en steken de boel in brand terwijl MONUC toekijkt. Die duizenden
soldaten en ambtenaren waren beter in hun land gebleven in plaats van hier
in de weg te komen staan”, zo laat Alexis Mateso, leraar in het
basisonderwijs, zijn frustratie de vrije loop. De mensen van Bukavu, Goma,
Uvira en de andere steden in het oosten denken er precies zo over, en hopen
voortaan op beterschap.

De VN-veiligheidsraad heeft niet alleen de getalsterkte van MONUC opgevoerd
tot meer dan tienduizend, de VN-soldaten krijgen het recht “alle nodige
middelen aan te wenden om hun opdracht in Ituri en Kivu te volbrengen”. Die
opdracht bestaat onder meer uit het beschermen van de burgerbevolking en de
hulpverleners. De VN-resolutie bevat verder een verbod op wapenleveringen
in het oosten van Congo en strenge straffen voor wie zich vergrijpt aan de
burgerbevolking.

In Kivu kent iedereen wel een incident waarbij VN-soldaten werkloos
toekeken, zelfs al hadden ze volgens het oude, beperktere mandaat moeten
ingrijpen. Weinig begrip is er voor het feit dat slechts enkele duizenden
gewapende strijders uit het buitenland de grens zijn overgezet.
“Tweeduizend Rwandezen in bijna drie jaar. Aan dat tempo lopen hier binnen
vijftig jaar nog moordenaars rond”, zegt leraar Walassa Mulondanyi. Bedoeld
zijn de Interhamwe, Rwandese Hutu-milities verantwoordelijk voor de
genocide van 1994. “Voor elke Interhamwe die de grens oversteekt, slaken
duizenden boeren een zucht van verlichting”, voegt ontwikkelingswerker
Thadée Balundi eraan toe.

De MONUC krijgt ook het verwijt dat ze het werk van de Congolezen afpakt.
“Ze stelen het brood uit de mond van de eerlijke arbeider”, meent ingenieur
Gilbert Sulu, “Is het echt hun taak hier bruggen te bouwen en wegen recht
te trekken?” De Congolezen hebben er weinig begrip voor dat de VN-missie om
redenen van onpartijdigheid uit buitenlanders bestaat.

Een groep van 300 Chinese soldaten heeft een weg aangelegd tussen Bukavu en
de luchthaven van Kavumu. “300 militairen en 13 miljoen dollar voor 34
kilometer!”, zo schimpt wegenbouwer Jean-Pierre Balimbi, “Met dat geld
kunnen we in het binnenland veel langere stukken aanleggen en tegelijk
honderden jonge Congolezen een baan geven”.

Maar toch heeft de aanwezigheid van de VN-soldaten in Zuid-Kivu in elk
geval 247 Congolezen aan een baan geholpen “Sinds onze komst hebben
duizenden Congolezen werk gevonden en gaan er miljoenen naar huur,
brandstof, communicatie, bureau- en bouwmateriaal”, zo verdedigt zich de
jurist Louis-Marie Bouaka. Huiseigenaars die hun bezit aan woekerprijzen
kunnen verhuren aan VN-personeel, krijgen het helemaal gerenoveerd terug.

In de ogen van de Congolezen begint het jaarbudget van 500 miljoen dollar
voor MONUC eindelijk te renderen en krijgt het land met een sterkere
VN-missie de internationale aandacht die het verdient. Een goed teken is
dat sommige families op zoek gaan naar hun zoon in de brousse, om hem weg
te halen van zijn wapenbroeders en ervan te overtuigen een normaal
burgerbestaan te beginnen.