Conservatieve geestelijken blokkeren efficiënte aidspolitiek

De gore steegjes rond Lorong Haji Taib zijn het domein van heroïnehandelaars, pooiers en drugshoertjes en travestieten die hun verslaving bekostigen met seksuele diensten aan een welgesteld cliëntèle. Een typische broeihaard voor besmettingen met het aidsvirus, die om kordate maatregelen vraagt: de gratis verdeling van condooms en injectienaalden.

De conservatieve moslimclerus verzet zich echter met hand en tand tegen dergelijke “domme maatregelen”, die de promiscuïteit bevorderen en in strijd zijn met de koran. “Onthouding is de enige manier”, zegt Mahfuz Omar, een vooraanstaand figuur in de Pan Malaysian Islamic Party (PAS). “We moeten deze mensen terugbrengen in de schoot van de islam.”

Intussen neemt de aidsepidemie in Maleisië onrustwekkende proporties aan. Het aantal infecties steeg van enkele honderden in de jaren tachtig tot 83000 in 2007. De Wereldgezondheidsorganisatie waarschuwt voor meer dan 300.000 gevallen binnen tien jaar wanneer er niet snel iets aan wordt gedaan.

De Maleise regering lanceerde in 2006 een vijfjarenplan om de epidemie tegen 2010 in te dammen en trok daar 300 miljoen ringgit (65 miljoen euro) voor uit. Dat plan bevatte aanvankelijk ook programma’s voor gratis spuitenruil, de verdeling van condooms en de verstrekking van methadon aan heroïneverslaafden. Onder druk uit conservatieve hoek werden die maatregelen intussen in stilte afgevoerd of uitbesteed aan niet-gouvernementele organisaties.

De regering heeft nochtans zelf berekend dat 75 procent van de aidsinfecties te wijten is aan het hergebruik van besmette injectienaalden en seks zonder condoom. “Wanneer we de mensen ervan kunnen overtuigen schone spuiten en condooms te gebruiken, kunnen we het aantal besmettingen met 70 procent verminderen”, zegt Mark, een buurtvrijwilliger die liever niet met zijn achternaam genoemd wil worden.

De huidige coalitieregering onder leiding van het National Front kan haar achterban van conservatieve moslims niet zomaar voor het hoofd stoten. “De regering begrijpt dat condooms een probaat middel zijn tegen aids, maar we kunnen ons er niet openlijk voor uitspreken”, zegt Jalal Halil Khalil, ambtenaar op het ministerie van Volksgezondheid. “De meeste mensen hier zijn moslim en zouden dit interpreteren als aanzetten tot promiscuïteit.” Een bijkomend probleem is dat politiemensen het bezit van condooms soms gebruiken als bewijsmateriaal om prostituees te arresteren.

De religieuze taboesfeer maakt het ook moeilijk om efficiënte voorlichtingscampagnes te organiseren. In Maleise scholen wordt niet over seks of condooms gepraat. Het gevolg zijn tienerzwangerschappen, baby’s die te vondeling worden gelegd en een onstellende gebrek aan kennis over aids. “Sommigen geloven dat je besmet kunt raken door iemand aan te raken, door muggenbeten of door naar openbare toiletten te gaan”, zegt een anonieme aidswerker.