Conservatieven behouden macht in Moslimbroederschap

Zaterdag wordt aangekondigd wie Mehdi Akef opvolgt als de nieuwe leider van de Egyptische Moslimbroederschap. Drie kandidaten uit de conservatieve vleugel van de beweging streden de voorbije dagen om de macht over de groep. Met 66 procent van de stemmen op de laatste vergadering van het bestuur, wordt het bijna zeker Mohamed Badei.
De Moslimbroederschap is een islamitische sociale en politieke beweging, die in 1928 in Egypte werd gesticht. De broederschap groeide uit tot een mondiale beweging met afdelingen in alle landen van de Arabische wereld.
Mohamed Badei
Badei zetelt al jaren in het bestuur van de Egyptische Moslimbroeders. De professor pathologie behoort tot de oudere garde binnen de beweging en volgt net als Mehdi Akef een conservatieve, traditionalistische lijn.
Badei is een trouwe aanhanger van de ideologie van Sayyed Kutb, de leidende figuur binnen de Moslimbroederschap in de jaren vijftig. Onder de Egyptische leider, Gamal Abdel Nasser, ontpopte Kutb zich met zijn droom van een nieuw islamitisch kalifaat tot de Egyptische staatsvijand nummer één.
Ook Badei lag jarenlang in conflict met de Egyptische overheid. Tot 1974 zat hij net als honderden Moslimbroeders, eerst onder het regime van Nasser en daarna onder de vorige Egyptische president Anwar Sadat, opgesloten in de gevangenis. 
Reformisten en Conservatieven strijden om de macht
De verkiezing van Badei is een belangrijke wending in de strijd tussen conservatieven en hervormingsgezinden binnen de Moslimbroederschap.
Brecht De Smet, onderzoeker aan de Universiteit Gent, vertelde MO* dat de conservatieven deels het pleit hebben gewonnen omdat de Moslimbroederschap vanuit het regime nog steeds erg weinig ruimte krijgt.
De Smet: ‘de reformisten zijn vooral publieke figuren, die de beweging in de civiele samenleving vertegenwoordigen. Ze vervoegden de Broederschap vanuit studentenbewegingen aan de universiteit en waren van daaruit gewoon om samen te werken met andere groepen binnen de samenleving. Voor hen is de Broederschap een politiek project.’
De conservatieven zijn meer op de beweging zelf gericht. Ze controleren er de belangrijkste posities en vinden de houding van de reformisten te ver afwijken van de originele boodschap. Ze leggen de nadruk op het uitbouwen van de sociale beweging, op het winnen van leden, en verzetten zich tegen samenwerking met de overheid. ‘De conservatieve garde wil nog steeds de samenleving van onderuit veranderen’, aldus De Smet.
De Broederschap leeft al vanaf haar ontstaan in onmin met de Egyptische staat. Onder Nasser en Sadat werden honderden Moslimbroeders vermoord of gevangen gezet.
Vandaag is het voor de beweging nog altijd verboden zich te profileren als politieke partij. Via verkiezingsallianties controleert ze echter verschillende zetels in het parlement. ‘Die houding van de overheid heeft de conservatieven meer armslag gegeven binnen de partij’, verduidelijkt de Smet.
Divergente beweging
De strijd tussen beide fracties geeft aan dat de Moslimbroederschap geen monolithische beweging is. ‘De broederschap is een paraplu-organisatie voor verschillende groepen,’ aldus De Smet. ‘Elk van die groepen heeft een eigen insteek en is in een eigen veld actief.
Vaak verschijnt in de media dat de Broederschap een dubbele agenda heeft, dat ze zich voordoet als een democratische beweging maar eigenlijk uit is op de vorming van een Islamitische staat.’
De interne strijd die nu onder de aandacht komt toont echter aan dat het om diverse groepen binnen eenzelfde organisatie gaat, met verschillende ideeën en verschillende belangen.