Conservatisme overleeft Saoedische kroonprins Nayef

Met de dood van de Saoedische kroonprins Nayef bin Abdulaziz zal niet direct een einde komen aan zijn conservatieve beleid. Dat beleid wordt gedeeld door veel anderen binnen de Saoedische koninklijke familie.

Nayef is de tweede kroonprins die sterft in een periode korter dan een jaar. Zijn voorganger, Sultan bin Abdulazis Al Saud, overleed in oktober aan een niet nader gespecificeerde ziekte.

Voor het eerst in decennia zit het ministerie van Binnenlandse Zaken nu zonder leider. Nayef werd in 1975 tot minister van Binnenlandse Zaken benoemd en bleef tot zijn dood zaterdag op die post zitten.

De prins ging niet alleen over binnenlandse veiligheid, maar ook over regionale zaken. Hij was hoofd van veiligheidsdiensten en hoofdarchitect van het Saoedische beleid in Jemen en Bahrein.

De meest waarschijnlijke opvolger van Nayef is de 76-jarige prins Salman, die in ieder geval al eenmaal een beroerte heeft gehad. Salman staat bekend als meer hervormingsgezind dan Nayef, maar veel van het beleid van de voormalige kroonprins wordt gesteund door belangrijke leden van de koninklijke familie. Niet in de laatste plaats door zijn zoon, die al een hoge positie bij het ministerie van Binnenlandse Zaken heeft. 

“De Saoedi’s willen in de eerste plaats stabiliteit en voorspelbaarheid”, zegt Michael Stephens, onderzoeker aan het Royal United Services Institute in Qatar. “En er is waarschijnlijk al nagedacht over wat er moet gebeuren mocht Nayef overlijden. Dat verklaart waarom Salman in de afgelopen maanden zo snel gestegen is in de lijn.”

Joods complot

Nayef was verantwoordelijk voor de veiligheidsdiensten waar meer dan 130.000 mensen werken. Onder zijn leiderschap was hun belangrijkste taak het detecteren van bedreigingen voor de koninklijke familie.

Nayef weigerde aanvankelijk te erkennen dat de aanslagen van 11 september in de Verenigde Staten werden uitgevoerd door Saoedi’s (vijftien van de negentien kapers kwamen uit Saoedi-Arabië.).

Hij noemde de aanslagen een Joods complot. De houding van de prins veranderde enkele jaren later, nadat Al Qaeda een reeks aanslagen had gepleegd in Saoedi-Arabië. De terroristische groepering was toen een bedreiging geworden voor de koninklijke familie en Nayef zette een jacht op terroristen in gang. Honderden mensen werden gearresteerd en vermoord en het werd steeds moeilijker voor Al Qaeda om nog in Saoedi-Arabië te werken.

Zijn antiterrorismebeleid zal waarschijnlijk na zijn dood worden voortgezet. Zijn zoon, Mohammed bin Nayef, is plaatsvervangend minister voor antiterrorisme en verantwoordelijk voor de dagelijks gang van zaken. Zelfs als hij het ministerie niet overneemt - de baan kan ook naar prins Ahmed gaan, de plaatsvervanger van Nayef - zal hij een belangrijke rol achter de schermen blijven spelen.

Sjiieten

Nayef had ook grote invloed op het regionale beleid. Na de dood van Sultan, ging Nayef grotendeels over het beleid in Jemen. Saoedi-Arabië steunt daar de centrale regering en koopt steun van tribale sjeiks via een uitgebreid patronagenetwerk.

Hij was een uitgesproken voorstander van de soennitische monarchie in Bahrein, die in de afgelopen anderhalf jaar te maken kreeg met pro-democratische protesten van de sjiitische meerderheid in het land.

Met de dood van Nayef verdwijnt een van de meest conservatieve geesten uit de Saoedische koninklijke hiërarchie. Daardoor kan er wat ruimte ontstaan voor hervormingen. Nayef was tegen vrijwel elke verandering van de zeer conservatieve Saoedische wetgeving, zoals het toestemming geven aan vrouwen om auto te rijden.

“Hij tolereerde geen enkele oppositie tegen de staat en stond geen enkele vrijheid van meningsuiting toe”, zegt Khalid al-Dakhil, een Saoedische politiek analist en tot voor kort hoogleraar aan de King Saud-universiteit. “Daar was hij onvermurwbaar in.”

Moslimbroederschap

Op het gebied van buitenlandbeleid stond hij wellicht het meest vijandig ten opzichte van de Moslimbroederschap, momenteel een opkomende macht in Egypte en andere landen die te maken hebben met de Arabische opstand. De Moslimbroederschap was in zijn ogen een bron van radicalisering en onrust.

De Saoedische koninklijke familie kent een conservatieve stroming waar Nayef toe behoorde, en een meer hervormingsgezinde tak, waartoe de koning behoort. De familie moet ook niets hebben van de politieke islam, die zij ziet als een bedreiging voor haar eigen macht.

“Het klopt dat Salman zich minder zorgen maakt dan Nayef”, zegt al-Dakhil. “Maar Nayef was niet de enige met deze ideeën.”

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.