Costa Ricaans huispersoneel pikt lange werkdagen niet meer

De Costa Ricaanse arbeidswet laat voor huispersoneel werkdagen van twaalf uur toe. Als dat nodig is, kan de werkgever die arbeidstijd zelfs tot zestien uur rekken. De Asociación de Trabajadoras Domésticas (Astradomes), een Costa Ricaanse organisatie van dienstbodes, eist de invoering van een werkweek van 48 uur, zoals de wet voor de meeste andere beroepsgroepen in Costa Rica voorschrijft.  

De zaak gaat veel Costa Ricanen aan. Bijna 12 procent van de werkende vrouwen in Costa Rica doen poetswerk of koken en wassen voor andere gezinnen. De meeste Costa-Ricanen uit de middenklasse of de elite hebben een hulp in de huishouding.

Tweederangswerknemers

Astradomes voert al 17 jaar actie tegen de wettelijke discriminatie van huispersoneel. “De wet mag ons niet langer als tweederangswerknemers behandelen”, vindt Ileana Morales, een activiste van Astradomes.

In 2008 oordeelde het Costa Ricaanse Hooggerechtshof dat de wet huispersoneel inderdaad achterstelt. Het vonnis legde werkgevers op hun dienstbodes minstens een dag per week en ook op de nationale feestdagen vrij te geven. Maar het hof gaf de organisatie geen gelijk inzake de maximale duur van de werkweek, het belangrijkste punt van de klacht die Astrodomes in 2005 had ingediend.

Astrodomes vindt dat de lange werkweek voor huispersoneel het gelijkheidsbeginsel schendt dat in de conventies van de Internationale Arbeidsorganisatie is opgenomen. Als de regering niet bijdraait, zal Astrodomes de Costa Ricaanse staat daarom aanklagen bij de Inter-Amerikaanse Commissie voor de Mensenrechten.

Nieuwe wet laat op zich wachten

Er is nog een waterkansje dat die stap niet nodig is. In het Costa Ricaanse parlement ligt een wetsontwerp dat de werkdagen voor huispersoneel tot acht uur zou beperken. In november werd dat voorstel een eerste keer behandeld, maar de tweede lezing laat op zich wachten. Astrodomes zegt dat de regering had beloofd dat de wet in april zou goedgekeurd worden. Daarom stuurde de organisatie in maart een brief aan president Óscar Arias waarin ze aankondigt dat ze naar de Inter-Amerikaanse Commissie voor de Mensenrechten trekt als er niet tegen 30 april over de wet wordt gestemd.

De nieuwe wet zou ook de overige arbeidsvoorwaarden van huispersoneel verbeteren. Nu bedraagt het minimumloon voor dienstbodes in Costa Rica amper 157 euro per maand. Meer dan de helft van dat bedrag mag in natura worden uitbetaald: meestal krijg de hulp in de huishouding ook eten en een kamertje waar ze kan slapen. Pas na een lange staat van dienst hebben dienstbodes recht op twee weken vakantie.