Creatief met Vlaanderen

Het bovenstaande verscheen eind januari al eens in MO*, in het artikel Kleur in de Vlaamse klei. Fotografe Yel Ratajczak nam de handschoen op en maakte een opvallende reeks portretten van die “nieuw aangekomen kunstenaars”. De foto’s zijn te zien in Oostende en verschijnen ook in boekvorm. MO* publiceert vast al het portret van Goelzjamilja Angarova.

Wat voorafging aan haar verblijf in België vindt ze onvolkomen, niet vatbaar voor publicatie. Dat was een kromme tijd, die nog even doorliep toen Goelzjamilja Angarova (56) in België verbleef zonder papieren en zonder het recht te werken. ‘Ik wil het vooral hebben over dat wat me overeind hield: schilderen.’

Zoals vele kleine meisjes droomde de Oeigoerse in haar kinderjaren in Kazachstan ervan beroemd te worden, als het even kon in de schone kunsten. Haar pad ging een andere richting uit. In Kazachstan was kunst bedrijven niet voor vrouwen weggelegd. Bovendien hadden haar ouders het geld niet om een studie te betalen en dus ging ze op haar zeventiende werken. Twintig jaar lang werkte ze in de Kazachse luchthaven. Tot ze samen met haar zus haar geboorteland ontvluchtte en in 2000 in België terechtkwam.

‘Nieuw aangekomen kunstenaars zijn, met de nodige hulp, in staat om grotere dingen te doen’, zegt Els Rochette van Globe Aroma. Alleen lopen niet-Belgen vast op Vlaamse normen en op de gangbare vormentaal in cultuurhuizen. Gevolg: cultuurverschillen worden te snel als een extra lastenpost in rekening gebracht en te weinig als interessante kruisbestuiving gezien.

Nadat ze Nederlandse les had gevolgd, ging ze hier doen wat ze in eigen land niet kon: het beoefenen van de beeldende kunstambachten. ‘Aanvankelijk meer uit frustratie, om de tijd te doden. Ik moest iets doen om mijn dagen te vullen.’ Het begon in de huiskamer, met lessen van een zekere Bob Ross, een Amerikaanse landschapsschilder die de wereld leerde schilderen via de beeldbuis. ‘Toen ik zag dat het me wel aardig afging, schreef ik me in voor ontwerptekenen en illustratietechnieken aan de Gentse academie. En ik studeerde er af.’

‘Iedereen kan schilderen. Het is kwestie van willen en oefenen. Je moet de techniek beheersen en van materialen houden. Ik hou enorm van olieverf omdat het permanent is en je er toch verder op kan bouwen’, vertelt Goelzjamilja, terwijl ze haar collectie schilderijen bovenhaalt.

‘Als ik teken of schilder, ben ik weg. Niet in mijn fantasie maar écht. Het is met schilderen zoals met wandelen in de natuur: ik ga op zoek naar schoonheid, puurheid. Dan komt mijn geest tot rust.’

‘Mijn droom leek al voorbij toen ik jong was. Maar ik heb geleerd dat niet je leeftijd bepalend is, maar wel dat wat je in je diepste binnen echt wilt.’

Het portret van Goelzjamilja Angarova maakt deel uit van de fototentoonstelling planet ARTh van fotografe Yel Ratajczak. Van 8 september tot 27 oktober op vrijdag, zaterdag en zondag te zien in Fotografiehuis Yvon Poncelet, Jules Peurquaertstraat 82, Oostende. www.yvon.be