Crisis doet onvrede over Spaanse loonkloof aanzwellen

Mileuristas (duizendeuro’s), zo heten de Spaanse werknemers die moeten rondkomen met een laag maandloon. Volgens de Gestha, een vakbond van overheidspersoneel, verdient maar liefst 57 procent van de 18,9 miljoen Spaanse werknemers rond de duizend euro per maand.
Sommige werknemers in Spanje krijgen nog minder. Het Spaanse minimumloon bedraagt 624 euro per maand. In België, Nederland, Frankrijk en Groot-Brittannië is het wettelijk minimumloon hoger dan 1200 euro per maand. In 2004 lag de minimumloongrens in Spanje zelfs maar op 460 euro. De regering van premier José Luis Rodríguez Zapatero heeft beloofd dat bedrag geleidelijk op te trekken tot 800 euro in 2012.
Het gemiddelde Spaanse loon bedraagt 1.960 euro. Dat maakt duidelijk dat er in Spanje ook toplonen worden uitbetaald. Francisco González, de voorzitter van de Banco Bilbao Vizcaya (BBVA), neemt jaarlijks bijna 9,8 miljoen euro mee naar huis. De 23 directieleden van Santander, een andere grote Spaanse bank, verdienden in 2008 gemiddeld drie miljoen euro.
 
Zoals overal heeft de financiële crisis ook in Spanje de aandacht voor de vergoeding van bankiers aangescherpt. De BBVA en Santander hebben aangekondigd dat ze de lonen van hun directieleden zouden bevriezen.

Deeltijds werk

Maar waarom verdienen zoveel Spanjaarden zo weinig? Volgens Raymond Torres, de directeur van het Internationaal Instituut voor Onderzoek rond Arbeid, zijn er de voorbije decennia in Spanje vooral slechtbetaalde deeltijdse banen gecreëerd. Meer dan een kwart van de Spaanse beroepsbevolking werkt deeltijds.
De crisis bemoeilijkt de initiatieven om die scheve toestand recht te trekken. Spanje moet alle zeilen bijzetten om het groeiende werklozenleger te helpen en nieuwe banen te scheppen. Volgens het Nationaal Instituut voor de Statistiek zal de Spaanse overheid dit jaar 30 miljard euro moeten uitgeven aan werkloosheidsvergoedingen, het dubbele van vorige jaar. Ruim 17 procent van de economisch actieve Spaanse bevolking heeft geen werk. In meer dan een miljoen gezinnen heeft niemand een beroepsinkomen.
Minister van Openbare werken José Blanco, de sterke man van de regerende Socialistische Partij, heeft zich uitgesproken voor loonmatiging als een middel om de werkgelegenheid te doen toenemen. Tegelijk is hij voorstander van hogere belastingen op hoge inkomens. De grote Spaanse vakbonden hebben al gewaarschuwd dat maatregelen om de crisis te bezweren in geen geval mogen leiden tot koopkrachtverlies. Begin september roept de Spaanse regering de sociale partners bij elkaar voor onderhandelingen over de gevoelige onderwerpen.