Crisis hoeft niet te leiden tot slechtere gezondheid

Dat betogen twee vorsers van het Instituut voor Tropische Geneeskunde in een commentaarstuk in het medische topblad The Lancet van 7 november.
Pol De Vos en Patrick Van der Stuyft werden door het gereputeerde blad gevraagd om een commentaarstuk, op basis van hun jarenlange ervaring in Cuba. Ze doen al bijna vijftien jaar onderzoek naar de werking en de aanpak van de Cubaanse gezondheidsdiensten. Directe aanleiding is het Wereldforum voor Onderzoek naar Gezondheid, dat dit jaar in Cuba doorgaat van 16 tot 20 november.

Cuba gewurgd

Het ineenstorten van de Sovjet-Unie, kort na de val van de Berlijnse Muur, en het daaropvolgend aanscherpen van het Amerikaanse embargo hebben Cuba economisch zo goed als gewurgd. Maar twintig jaar later heeft dat nog steeds nauwelijks gevolgen voor de gezondheid van de Cubanen. De Cubaanse overheid zet sterk in op preventie, en op een goed gecoördineerd en geïntegreerd publiek systeem met een hoge toegankelijkheid, dat vertrekt vanuit de patiënt.
De verschillende niveaus, van wijkverpleegsters tot academische ziekenhuizen, zijn op elkaar afgestemd, met een centrale rol voor de huisarts. Zij is het aanspreekpunt voor de patiënten en begeleidt hen naar de juiste zorg op het juiste niveau.
Elke huisarts is verantwoordelijk voor een welbepaalde zone, waarvan hij of zij – samen met de mensen – ook de omgevingsproblemen en de gezondheidsbehoeften analyseert. Op basis daarvan worden dan de locale prioriteiten bepaald. Een vlot samenspel tussen huisartsen, specialisten, beleidsmakers, onderzoekers en publieke farmabedrijven (85% van alle diagnostica en geneesmiddelen worden in Cuba zelf gefabriceerd) zorgt ervoor dat de schaarse middelen efficiënt worden ingezet.
Op het moment dat in België volop gediscussieerd wordt over de betaalbaarheid van ons gezondheidssysteem en over de jaarlijkse stijging van het budget, toont Cuba aan dat de oplossing niet noodzakelijk tot duurdere of verminderde diensten voor de patiënt moet leiden. Een geïntegreerde aanpak vanuit het beleid, en betere coördinatie van het medisch aanbod gestuurd vanuit de eerste lijn, werkt ook, zo stellen zij in Cuba vast.