Critici bouwen “ongelukkig verjaardagsfeestje” voor Wereldbank en IMF

Economieministers uit Groot-Brittannië, Canada, Frankrijk, Duitsland, Italië, Japan en de Verenigde Staten komen dit weekend bijeen in Washington op de jaarlijkse lentebijeenkomst van het IMF en de Wereldbank. Op de officiële agenda staat een evaluatie van de wereldeconomie en de stand van zaken van de IMF-inspanningen ter preventie van economische crisissen. De deelnemers willen zich ook beraden over de multilaterale inspanningen om de armoede in de arme landen te bestrijden.

Ten slotte zal er van gedachten worden gewisseld over de benoeming van de volgende IMF-directeur. Die benoeming is meteen een van de vele punten waarop kritiek is gegroeid. Traditioneel krijgt een Europeaan de leiding over het IMF en een Amerikaan over de Wereldbank, en de roep klinkt steeds luider dat het benoemingsproces ondemocratisch is.

Met ludieke acties als een droevige verjaardagstaart en kaarten voor een “ongelukkige verjaardag” willen actievoerders van een hele reeks organisaties de kritiek kracht bij zetten dat het IMF en de Wereldbank afgeweken zijn van het mandaat dat ze zestig jaar geleden meekregen. Na de tweede oorlog werd het IMF opgericht om “internationale monetaire samenwerking” te stimuleren en om toe te kijken op een ingewikkeld systeem van wisselkoersen gebaseerd op de goudprijs. De Wereldbank van zijn kant moest ontwikkeling stimuleren en armoede bestrijden. Critici vinden dat beide instellingen intussen zijn opgeschoven naar de promotie van een vorm van ‘marktfundamentalisme’ in functie van de winst van (bedrijven in) het rijke noorden.

De organisator van het ‘feestje’ is Jubilee USA, een organisatie die ijvert voor schuldkwijtschelding voor ontwikkelingslanden. Die vindt de nieuwe plannen van het IMF en de Wereldbank om schulden te herbekijken niet meer dan een afleidingsmanoeuvre. Dat stelt ook 50 Years is Enough, een netwerk gebaseerd in Washington.

Activisten uit ontwikkelingslanden komen speciaal naar Washington om met een driedaagse vastenactie de manier aan te klagen waarop mensen gedwongen worden te verhuizen als ze op plaatsen wonen waar een toekomstig groot project is gepland. Deze mensen zouden hun levensstandaard moeten kunnen verbeteren of minstens behouden, maar dat is momenteel niet het geval, zeggen ze. Ze verwijzen naar de vele megalomane infrastructuurwerken van de Wereldbank, waaronder mijnen en dammen.

Diverse mensenrechtengroeperingen, milieuorganisaties, religieuze leiders en inheemse volkeren willen ook demonstreren tegen investeringen in projecten die milieuschade en mensenrechtenschendingen veroorzaken, zonder daarbij de armoede terug te dringen. Kritiek komt er met name op de Bahu-Ceyhan-gasleiding die Azerbeidzjan, Georgië en Turkije zal doorkruisen. Volgens Hannah Ellis van Friends of the Earth sluist de Wereldbank met dat project miljoenen dollars door naar multinationale bedrijven als Shell en BP voor projecten die leiden tot klimaatverandering, milieuschade en mensenrechtenschendingen.

Ten slotte vragen de activisten een positieve respons op de aanbevelingen van een uitgebreide studie die de Wereldbank zelf bestelde en die in januari werd gepubliceerd. De studie roept de Bank op een einde te maken aan haar steun aan de gas- en olie-industrie, en haar geld in de plaats daarvan te investeren in hernieuwbare energiebronnen. (AD)