Cruciale volkstelling in Soedan opnieuw uitgesteld

Een vredesakkoord maakte in 2005 een einde aan een burgeroorlog tussen de moslims in het noorden van Soedan en de christelijke en animistische bewoners van Zuid-Soedan. Door het conflict, dat twintig jaar duurde, zijn miljoenen Soedanezen vluchtelingen geworden in eigen land. In 2005 werd ook afgesproken dat er dit jaar een volkstelling zou worden georganiseerd om de kiesdistricten vast te leggen voor verkiezingen in 2009 en om te bepalen hoe de olie-inkomsten van het land moeten worden verdeeld.

Over de volkstelling bestaat heel wat onenigheid tussen Khartoem en de regering van het autonome zuiden van Soedan. Het zuiden vroeg eerst om de telling uit te stellen tot het einde van 2008, om meer vluchtelingen de kans te geven uit het noorden terug te keren naar het zuiden. Maandag raakten de leider van de zuidelijke regering, Salva Kiir en de Soedanese president Omar al-Bashir het eens om het begin van de telling maar met één week uit te stellen van 15 tot 22 april. De telling was al twee keer uitgesteld en verder uitstel zou de verkiezingen van 2009 in het gevaar kunnen brengen.

De Sudan People’s Liberation Movement, die in het zuiden aan de macht is, beschuldigt de regering in Khartoem ervan dat ze het de vluchtelingen moeilijk maakt om terug te keren, vooral naar de olierijke regio van Abyei. Op die manier zou Khartoem zich een groter deel van de olierijkdom willen toe-eigenen. De zuidelijke regering stuurt er ook op aan dat er bij de volkstelling vragen worden gesteld over etnische origine en religie, wat nu niet het geval is.

Vragenlijst omstreden

“We hebben lange tijd over de vragen gediscuteerd en besloten dat dit niet relevant is”, zegt Yasin al-Haj Abdin, hoofd van het Soedanese Centrale Bureau voor Statistiek. “Als een land dat uit een lange burgeroorlog komt doen we er goed aan geen vragen te stellen over dingen die mee aan de oorzaak lagen van dat conflict. Als het SPLM die gegevens wil, waarom verzamelt ze die dan niet zelf ?”

Abdin verdedigt zich ook tegen de beschuldigingen van een VN-adviseur die had gezegd dat de regering 13 miljoen dollar (8 miljoen euro) achterhoudt die moesten dienen om de medewerkers aan de volkstelling te betalen. “We hadden wat financiële en logistieke problemen, maar nu loopt alles gesmeerd”, zegt Abdin.

Cijfers

Voor Isaiah Chol, de voorzitter van de Volkstellingscommissie van Zuid-Soedan, is de identiteit van zijn land een “groot politiek probleem”. “Veel mensen zien Soedan nog als een land dat overwegend islamitisch is. De mensen in het zuiden willen dat rechtzetten. Om de vrede te bewaren is het belangrijk dat de macht en de rijkdom eerlijk worden verdeeld. Dat gaat pas als je de cijfers kent.”

De volkstelling is van belang voor het welslagen van de verkiezingen in 2009 en voor een referendum over mogelijke onafhankelijkheid voor het zuiden, dat in 2011 is gepland.

Intussen is het opnieuw onrustig geworden in Abyei, de olierijke provincie in het centrum van het land. De regerende National Congres Party (NCP) beschuldigt gouverneur Edward Lino ervan de tegenstellingen op te drijven tussen de Ngok Dinka, een stam die in de oorlog aan de kant van het SPLN stond, en de Messeria, een Arabisch stam. Het SPLN beschuldigt de NCP er dan weer van zijn troepen niet uit de provincie te hebben teruggetrokken, zoals was afgesproken in 2005.