Cuba is afwezig, maar staat centraal op Amerikaanse top

Hoewel de regering-Obama maandag enkele beperkingen voor het reizen naar Cuba afschafte, heeft de nieuwe Amerikaanse president duidelijk gemaakt dat hij het economische embargo van zijn land tegen Cuba in de nabije toekomst niet zal afschaffen.
Eerder deze week deed Patrick Manning, de eerste minister van Trinidad en Tobago en gastheer van de top, voorzichtig positief over het initiatief van Obama, maar hij weigerde er in detail op in te gaan met de woorden “ik wil de top nu nog niet starten.”

Het spook van Cuba

In gesprekken met journalisten liet hij echter weten dat de Cubaanse kwestie zowat iedereen in de hemisfeer bezig houdt. Cuba is nog nooit uitgenodigd voor de bijeenkomst van alle landen van het westelijk halfrond, waarvan de eerste in 1994 plaatsvond. Maar in tegenstelling tot vorige edities is de Cubaanse invloed dit jaar wel duidelijk merkbaar.
Volgens Edwin Carrington, Secretaris-Generaal van de Caraïbische Gemeenschap (Caricom) biedt de top een unieke mogelijkheid voor de landen in de hemisfeer en voor de Verenigde Staten om hun relatie te “herdefiniëren”. In bedekte termen verwees hij naar de inspanningen van landen als Venezuela en Bolivia om Washington te overtuigen het vijftig-jaar oude embargo tegenover Cuba op te heffen. Beide landen hebben al laten weten dat ze de agenda van de top willen aanpassen en over de betrekkingen met Cuba willen praten.

Goede betrekkingen

“Met alle uitdagingen waarmee de hemisfeer en de hele wereld momenteel te maken hebben, is het belangrijk dat de Verenigde Staten goede betrekkingen onderhouden met alle landen in de Amerika’s, inclusief Cuba. Deze top, in Trinidad en Tobago, kan dat proces bespoedigen”, zei Carrington het voorbije weekend.
Vorige week nog kwam een delegatie van Amerikaanse parlementsleden terug van gesprekken met de Cubaanse president Raul Castro en zijn broer Fidel. De parlementsleden riepen unaniem op tot het hervatten van de politieke dialoog met Cuba.
“Wat we hier zien gebeuren, is dat heel wat mensen zich in een geschikte positie manoeuvreren om zaken te doen met Cuba”, zegt Andy Gomez van het Instituut voor Cubaanse en Cubaans-Amerikaanse Zaken aan de Universiteit van Miami. Volgens de voormalige Amerikaanse diplomaat Anthony Quainton zal Obama zijn eerste top meemaken zonder de “zware bagage” van de vroegere betrekkingen tussen de VS en andere landen in de regio.
Maar zelfs nu het momentum er is om de banden met Cuba te verbeteren, blijft het Witte Huis, althans publiek, een hard standpunt innemen. Jeffrey Davidow, de speciale adviseur van het Witte Huis voor de Top van de Amerika’s zei dat Cuba alleen zal kunnen deelnemen aan toekomstige bijeenkomsten als het zijn beleid verandert. “Cuba was niet op de eerste top. Het blijft nog steeds een ondemocratisch land. De VS hopen nog altijd op veranderingen in Cuba die het land toelaten in de inter-Amerikaanse gemeenschap. Maar dat zal niet op deze top zijn.”