"Cuba overweegt toelating privébedrijven"

Begin deze maand kondigde de Cubaanse president Raúl Castro aan dat hij het aantal overheidsbanen gaandeweg wil verminderen, onder meer door de regels voor particulier werk te versoepelen. Al sinds de jaren negentig kunnen sommige Cubanen voor eigen rekening werken, maar hun aantal blijft zeer beperkt. Castro wil nu meer Cubanen de kans geven, bovendien wil hij hen de mogelijkheid bieden personeel aan te nemen.
Econoom Omar Everleny Pérez, die een uitgebreide studie wijdde aan dit thema, is een groot voorstander van de oprichting van kleine en middelgrote bedrijven op Cuba en volgens hem onderzoekt de Cubaanse regering nu of sommige varianten al kunnen worden ingevoerd. In de jaren negentig wilde ze dat al eens doen maar uiteindelijk belandde het project in de koelkast.
“Cuba moet de komende jaren zijn economische situatie omkeren”, zegt Pérez. “Bij gebrek aan kapitaal voor een grote overheidsinvesteringen kunnen kleine en middelgrote bedrijven een complementaire rol spelen.”

Flexibel

Zoals in veel andere landen kunnen kleine en middelgrote bedrijven de tewerkstelling en de lonen doen stijgen, de productie en dienstverlening decentraliseren en ook het aanbod van diensten en goederen uitbreiden, zegt Pérez. Hij wijst erop dat dit soort bedrijven flexibel is, arbeidskrachten met een hoge scholing nodig heeft, een van de troeven van Cuba, en zeer concurrentieel is.
Met de versoepeling in de jaren negentig wilde de Cubaanse overheid een oplossing bieden voor de vele bedrijfssluitingen als gevolg van het verdwijnen van het communisme in Oost-Europa en de Sovjet-Unie. Maar een succes werd het niet. Volgens cijfers van het Nationaal Bureau voor Statistiek telt de actieve bevolking op Cuba vandaag 5,7 miljoen personen. Daarvan werken 143.000 voor eigen rekening. Dat is zelfs ruim 50.000 minder dan vijftien jaar geleden, deels omdat de regering het aantal licenties beperkte.
Volgens Pérez hebben zelfstandigen het vandaag onder meer moeilijk door belangrijke problemen bij de aankoop van productiegoederen en het ontbreken van mechanismen voor financiële steun.
De Cubaanse staat controleert nu 90 procent van de activiteit op het eiland. Volgens de regering zijn er ruim een miljoen banen te veel bij staatsbedrijven.