Cubaanse hiphop roept om eigen label

Een Cubaans label zou voor ons een grote stap voorwaarts zijn, mijmert
Norlan
Leygonier (25), de voorman van Alto Voltaje. Er ligt een markt op ons te
wachten. Veel producenten die geïnteresseerd zijn in Cubaanse rap jagen
tegenwoordig in Cuba op talent. De massale belangstelling van de jonge
Cubanen
voor rap bleek afgelopen zomer op de achtste editie van het Hiphop Festival
van
Havana. In de hoofdstad alleen al zijn er momenteel naar schatting 500
hiphopgroepjes.

Orishas is de nationale trots van Cuba. Met hun eerste album (A lo cubano,

2000) veroverde de groep zowel de Verenigde Staten als Europa. Hun fusie van
rap
met typisch Cubaanse ritmes ontleend aan son, guaguancó, rumba en andere
genres
klonk overtuigend, vernieuwend en origineel. De Cubaanse hiphop ontstond in
het
midden van de jaren 90. De groep Amenaza, waar twee van de Orishas-leden bij
speelden, was erbij vanaf het eerste uur. Het was toen een heel nieuw
geluid, herinnert Hiram Riveri zich. Heel wat mensen twijfelden eraan dat
het mogelijk was te rappen in het Spaans, zeker op Cuba.

De Cubaanse pioniers van de hiphop hadden niet dezelfde digitale
mogelijkheden
als hun collega’s in de VS; knippen en samplen met de computer was
uitgesloten.
De enige mogelijkheid om hiphop te maken was om over instrumentale platen
heen te rappen. Bij de meeste Cubaanse groepen gaat het nog steeds zo. Ach,
we hebben bijna geen technologie nodig. Rap is ons leven en we hebben weinig
nodig om ons ding te doen, zegt Alexander Pérez (25), een ander lid van
Alto Voltaje.

Net als andere rapgroepen stoppen de rappers van Alto Voltaje, opgericht in
1997, hun teksten vol met harde kritiek op de realiteit die hen omringt. Het
heeft de groep al een enkele keren een persoonlijk onderhoud opgeleverd met
de Cubaanse autoriteiten. De meeste van ons zijn al eens ondervraagd over
hun
revolutionaire aspiraties, ja, geeft Pérez toe. Maar een
contrarevolutionair is iemand die bommen plaatst, niet iemand die muziek
maakt. Leygonier benadrukt
dat de teksten van Alto Voltaje sociale en geen politieke kritiek
uitoefenen.
Als artiesten geven wij onze realiteit weer, maar we proberen altijd
opbouwend
te werken, hoe complex dat vaak ook is.

De politiek meest controversiële rapper is Papá Humbertico. Voor het oog van
de
ordediensten gaf hij in augustus op het Havana Hiphop Festival één van zijn
meest gedurfde nummers weg: Agent, agent jij bent niet mijn maat. Voor de
Cubaanse jeugd ben jij de ergste strafmaat. Ik zeg je gewoon: hoe moeten we
jou
respecteren als jij niet weet wat respect is?. Maar in datzelfde nummer
klonk
het even later: Ik hou van mijn vlag, Cuba is mijn wieg, Cuba is mijn graf.
En
wees er maar zeker van dat ik zuiver ben wat betreft de Cubaanse Revolutie.


Alexy Soto (28), een rapper die net als Papá Humbertico solo optreedt, is
niet
geïnteresseerd in sociale en politieke toestanden. Ik rap om te
entertainen.
Kritiek spuien is niet aan mij besteed. Maar wie naar de teksten van Soto
luistert, merkt dat de Cubaanse realiteit ook in zijn muziek doordringt.
Vaak
gaan Sotos teksten over racisme, een geliefd thema bij jonge rappers, die om

voor de hand liggende redenen meestal zwart of mulat zijn.

Allemaal wachten ze op een Cubaans raplabel dat onafhankelijk is en jonge
rappers hun ding wil laten doen. De voorzitter van de Vereniging voor Jonge
artiesten, Alpidio Alonso, verklaarde in een interview met La Jiribilla
alvast
dat rap zijn rol als cultuur van de weerstand moet blijven vervullen in
Cuba.
Er komt stilaan een meer commerciële rapvorm op, maar wij zijn net
geïnteresseerd in dat soort muziek dat een sociale realiteit weerspiegelt.