Cubaanse repressie verandert van aanpak

Op 31 december zaten er volgens de CCDHRN op Cuba 234 mensen vast omwille van hun politieke overtuigingen of activiteiten. Dat zijn er twaalf minder dan in de zomer van 2007 en bijna honderd minder dan twee jaar geleden. Slechts 72 van de gevangen op de lijst van de CCDHR worden door Amnesty International erkend als gewetensgevangenen.
Vorig jaar werden er dan weer wel minstens 325 Cubanen willekeurig aangehouden, schrijft de CCDHRN in een rapport dat ze woensdag (16 januari) vrijgaf. De meesten van hen werden slechts enkele uren of dagen vastgehouden en dan zonder aanklacht vrijgelaten. De CCDHRN is een illegale organisatie die getolereerd wordt door de Cubaanse autoriteiten. Ze brengt sinds 1987 verslag uit over de mensenrechten op Cuba.
“We hebben de indruk dat de politieke repressie van stijl is veranderd. De lange gevangenisstraffen die vroeger de regel waren, maken plaats voor korte aanhoudingen”, zegt Elizardo Sánchez, het hoofd van de CCDHRN.
Ook volgens Manuel Cuesta Morúa, de woordvoerder van de dissidente beweging Arco Progresista, nemen de “waarschuwingen” die de autoriteiten met korte arrestaties uitdeelt toe. “De grens is nog altijd de straat. De machthebbers zijn vastbesloten geen publieke acties toe te laten die uit de hand zouden kunnen lopen.”
Technisch onschuldig
De CCDHRN schat dat een honderdtal van de 234 politieke gevangenen in Cuba onmiddellijk zou vrijkomen als de regering alle wetten over de voorwaardelijke invrijheidstelling zou toepassen. Dat geldt ook voor een aanzienlijk deel van de naar officieuze schatting 80.000 andere gedetineerden in de Cubaanse gevangenissen.
“Van alle mensen die veroordeeld worden voor ‘gevaarlijkheid’ weten we dat ze technisch onschuldig zijn: ze hebben immers geen misdaad begaan”, zegt Sánchez. Mensen die achter de tralies gaan op grond van ‘gevaarlijkheid’ zullen volgens de Cubaanse justitie met grote waarschijnlijkheid een misdaad plegen als ze vrij blijven rondlopen.
De CCDHRN heeft geen goed woord over voor de interim-regering die aan de macht is sinds op 31 juli 2006 bekend werd dat Fidel Castro een zware operatie moest ondergaan. De regering onder Raul Castro, de broer van Fidel, heeft “niets ondernomen om de al langer dan vier decennia chronisch slechte mensenrechtensituatie op Cuba te verbeteren”, zegt de CCDHRN.
Als het over mensenrechten gaat, verwijst de Cubaanse regering altijd naar de goede cijfers die het land kan voorleggen op het vlak van onderwijs, gezondheidszorgen en werkgelegenheid. De inperking van de politieke en burgerlijke vrijheden is volgens Havana nodig om weerwerk te bieden aan de VS, die aansturen op een regimewissel in Havana.
Toch is er iets in beweging op Cuba. De regering bracht vorig jaar een debat op gang over de problemen waarmee de Cubaanse samenleving worstelt. Daardoor wordt er nu op Cuba openlijk gediscussieerd over het recht om het land ongehinderd binnen te komen en weer te verlaten, over de afschaffing van het dubbele muntsysteem dat Cuba hanteert en over de uitbreiding van het coöperatieve eigendomsrecht in de dienstensector.