Cubanen dromen van leven zonder handelsembargo

Als we een normale relatie zouden hebben met de VS, zou ons leven er beter uit zien, zegt Kruskaia Massa, een 42-jarige lerares uit Havana. Als de blokkade opgeheven werd, zouden we vrijhandel hebben en de spullen die we nodig hebben. Er zouden Amerikaanse toeristen komen. Alles zou anders zijn.

Ach nee! De handelsblokkade is een excuus van de regering-Castro om de eigen fouten toe te dekken. We zijn zelf verantwoordelijk voor onze moeilijkheden, wuift Lázaro Fernández (40), een buschauffeur die werkt voor een bedrijf dat op Europees kapitaal draait.

Het blijft een theoretische discussie: de kans dat de handelsblokkade snel verdwijnt na de stemming in New York is nihil. Het is al de veertiende keer dat een meerderheid van de Algemene Vergadering van de VN het embargo veroordeelt. Het is wel de eerste keer dat zoveel landen tegen stemden.

De recordstemming in het VN-hoofdkwartier New York is een gevolg van een intense lobbycampagne van de Cubaanse regering. Het embargo hindert niet enkel de handel tussen Cuba en de VS. Ook georganiseerd toerisme, het gebruik van het Amerikaans luchtruim en het gebruik van Amerikaanse dollartransacties buiten Cuba zijn verboden. Havana heeft ook geen toegang tot krediet en kan geen transacties doen met multilaterale instellingen.

Het embargo is intussen al deels achterhaald door creatieve handelsgeesten. In 2000 stemde het Amerikaanse parlement in met een uitzondering die de voedselexport naar het eiland van Fidel Castro mogelijk maakt. Cuba maakte volop gebruik van dat achterpoortje. De nieuwe afzetmarkt deed de Amerikaanse producenten watertanden. Ze hebben sinds 2001 al voor meer dan 1,4 miljard dollar contracten getekend. De scheepsladingen hebben bij de Cubaanse consumenten enthousiasme gewekt voor alles ‘Made in USA’.

De tachtigjarige Magdalena Rivero is ervan overtuigd dat het embargo in belangrijke mate verantwoordelijk is voor het verval van de Cubaanse economie. De blokkade is geen leugen: ze bestaat en ze creëert veel problemen; zelfs voor de VS. Kijk maar naar het feit dat zoveel Amerikanen zaken willen doen met ons, zegt de Cubaanse, die zich de tijd van voor het handelsembargo nog kan herinneren. Ze duikt een persknipsel op van begin deze maand over een handelsbeurs waarop 300 vertegenwoordigers van 171 Amerikaanse bedrijven aanwezig waren.

Hoewel Amerikaanse import nu een feit is, hebben de meeste Cubanen nu het gevoel dat het embargo strenger wordt. De regering-Bush speelt het hard. In juni 2004 maakte de Amerikaanse regering het moeilijker voor Cubanen in de VS om reisdocumenten te krijgen voor hun land van oorsprong. Er kwam plafond op bancaire stortingen - een belangrijke bron van buitenlands kapitaal voor Cuba. Daardoor zien veel Cubaanse gezinnen nu zwarte sneeuw, zegt Manuel Méndez, een 44-jarige mechanicien. Het ontmoedigt de mensen en drijft hen tot wanhoop. Velen hebben het gevoel dat er wat moet gebeuren. (MM/ADR)