Dalai Lama brengt fans in vervoering en politici in verlegenheid

Terwijl duizenden gewone Australiërs er alles voor over hadden om nog een
ticket voor een Dalai Lama meeting te bemachtigen, sloegen premier Howard en
oppositieleider Simon Crean een ontmoeting met de boeddhistische leider af.
Het ontwapenend commentaar van de Dalai Lama daarop: Geen probleem. Als ze
het te lastig vinden of het te druk hebben, oké dan. Ik wil geen overlast
veroorzaken, zo deelde hij vrijdag laconiek mee in Canberra.

De premier wil niet dezelfde fout maken als in 1996. Howard ontving de
verbannen Tibetaanse leider toen met égards als religieus en niet als
politiek leider. Het onderscheid dat de regeringswoordvoerders toen
maakten, was niet besteed aan China, dat Australië bedreigde met
handelssancties. Het officiële standpunt van het Australische ministerie van
Buitenlandse Zaken luidt nu dat ministers de Dalai Lama niet dienen te
ontmoeten, zo bevestigde vice-minister Alan Thomas begin deze week.

De druk van de Chinese regering was de afgelopen weken en maanden dan ook
sterk voelbaar. Toen het bezoek werd aangekondigd, raadde de Chinese
ambassade alle Australische politici af om de Dalai Lama te ontmoeten. Het
lobbywerk was niet vergeefs: zo werd op aangeven van de Australische
regering de toelating ingetrokken om een debat met de Dalai Lama in de
National Press Club uit te zenden op televisie. Bovendien werd de
tentoonstelling over de geschiedenis van Tibet gecensureerd door het
parlement van (de provincie) New South Wales, zegt Alex Butler, de
voorzitter van de Australisch-Tibetaanse Raad, die het bezoek coördineerde.

Er is ook druk uitgeoefend op de uitbaters van de zalen waar de
ontmoetingen met de Dalai Lama plaatsvonden, zegt Butler. De Opera van
Sydney, waar de Dalai Lama vandaag (zondag) optreedt, bevestigt dat het
vertegenwoordigers van de Chinese regering over de vloer kreeg, maar weigert
hun verzoeken bekend te maken. Het stadsbestuur van Geelong - een stad op 80
kilometer van Melbourne - ontving per brief een oproep om de Dalai Lama niet
officieel te verwelkomen. Geelong hing de vlaggen uit, organiseerde een
feestcomité en huurde het lokale voetbalstadion af. De opkomst was ook daar
overweldigend.

Vrijdag benadrukte de Dalai Lama tijdens een receptie in het parlement dat
de mensenrechten in Tibet in toenemende mate geschonden worden. De
verbannen boeddhistische leider herinnerde eraan dat hij geen
zelfstandigheid maar autonomie nastreeft voor Tibet. Die autonomie vertaalde
hij in ll beleidsbevoegdheden waarvan Buitenlandse Zaken geen deel uitmaakt.
Vanuit China kwam deze week een officiële mededeling waarin de Dalai Lama
werd afgedaan als een separatist en een vertegenwoordiger van het feodale
regime dat Tibet vroeger bestuurde.

Bij al dat diplomatiek getouwtrek verloor de Dalai Lama zijn kalmte niet.
Te veel berusten is dwaas, zo alludeerde hij op de houding van de
Australische regering inzake de mensenrechten in Tibet. Het is belangrijk
dat je aan je vrienden toont dat je principes hebt.