Dam in Mekong zorgt voor onrust in Cambodja

Don Sahong is de meest geavanceerde van acht waterkrachtprojecten voor Mekong. De Don Sahong-dam voert ook de druk op op de Mekong Rivier Commissie (MRC), een intergouvernementeel orgaan dat belast is met het management van de ontwikkeling van de rivier.

De Cambodjaanse regering voelt zich zeer betrokken bij het project. De minister van Buitenlandse Zaken, Hun Sen, brengt binnenkort een eendaags bezoek aan Laos om de gevolgen van het project te bespreken. Cambodjaanse ngo’s deden deze week een beroep op hun regering om Laos te vragen de bouw van de Dong Sahong-dam stil te leggen. Zij willen eerst een onafhankelijk onderzoek naar de sociale en ecologische gevolgen.

In maart 2006 tekende de regering van Laos een overeenkomst waarin het Maleisische bedrijf Mega First Corp Berhad de exclusieve opdracht kreeg een haalbaarheidsstudie te doen naar het Don Sahong-project.

De dam in de provincie Champassak, twee kilometer van de grens tussen Laos en Cambodja, zou tussen 240 en 360 megawatt elektriciteit kunnen genereren. Die elektriciteit zou bestemd zijn voor Laos en verkoop aan buurlanden, stelde het bedrijf. Ook werd in een verklaring aangegeven dat het onderzoek naar haalbaarheid en sociale en milieugevolgen laat zien dat het Don Sahong-project technisch en financieel uitvoerbaar is.  Critici maken zich echter zorgen, omdat het onderzoeksrapport niet openbaar is gemaakt.

Vistrek

De dam is gepland in de hoofdstroom van de Mekong, op een plaats waar de rivier een complex netwerk van smalle kanalen vormt en Cambodja instroomt. De dam blokkeert Hoo Sahong, het diepste kanaal van dat deel van de rivier. Daardoor wordt ook de vistrek gehinderd. Zelfs in het droge seizoen in april en mei, als het waterpeil van de Mekong erg laag staat, kunnen de vissen nu gemakkelijk passeren door het kanaal.

Vissen zullen door de blokkade echter niet meer kunnen migreren van hun habitat in het Tonle Sapmeer naar de stroomopwaarts gelegen broedgebieden in Laos en Thailand, zeggen critici. Het is volgens hen ook waarschijnlijk dat de dam het waterstroompatroon stroomafwaarts direct zal beïnvloeden. Daardoor zou de migratie van vissoorten die gevoelig zijn voor veranderingen in waterniveau, nog meer gehinderd worden.

De regio telt volgens het WorldFish Centre in Phnom Penh minstens 201 vissoorten en enkele van de laatste concentraties zoetwaterdolfijnen in de Mekong. Experts verwachten dat een verlies van slechts een klein percentage van de Cambodjaanse visvangst, kan leiden tot verlies van tienduizenden tonnen vis en miljoenen euro’s aan inkomsten.

In reactie op de verklaring die het onderzoeksbureau in februari uitgaf, zei Lim Kean Hor, minister voor Waterbronnen en Meteorologie en voorzitter van het Cambodjaanse Nationale Mekong Comite (CNMC) dat de Mekong Rivier Commissie  nog onderzoek doet naar de gevolgen van de dam. Dat rapport zou aan het einde van dit jaar verschijnen.

Terwijl China inmiddels twee dammen heeft gebouwd in de Mekong en bezig is aan de bouw van een derde, nog veel groter project, bleven de lagere takken van de rivier tot nu toe vrij van dammen. Van de acht projecten die daar nu gepland zijn, zijn er vijf in Laos gesitueerd, twee in Thailand en een in Cambodja.