De Abessijnse afgrond

Ergerlijk zijn de lofzangen die de verzamelde recensenten der Lage Landen over de pagina’s van hun kranten en tijdschriften hebben uitgestort. Het kan dat iemand vindt dat de openingszin de vergelijking kan doorstaan met die van ‘Honderd jaar eenzaamheid’ of dat Isegawa een verteller is die blíjft boeien. Maar als Anil Ramdas -waterdrager met dienst voor Isegawa en De Bezige Bij- beweert dat ‘ergens in Beverwijk in alle stilte wereldliteratuur gemaakt is door een jongen uit Uganda die zich in één klap tussen Garcia Márquez, Rushdie en Naipaul schrijft’, dan is er stront aan de knikker. Voor Ramdas (‘Ik ken mijn Afrikaanse schrijvers’) zijn de Kronieken ‘het mooiste zwart-Afrikaanse boek dat hij ooit gelezen heeft’. Spijtig voor Ramdas. Onrecht voor Okri, Ngugi wa Thiong’o, Soyinka en Achebe. Kassa kassa voor Isegawa en De Bezige Bij. ‘Die zijn binnen.’

Moet een debuutroman lijvig zijn? Ja, want dan kan je er niet naastkijken. Trouw aan de wapenspreuk van medialand: zorg dat je gehoord en gezien wordt. Isegawa’s boek is ook zo dik omdat het bol staat van de clichés. Over Afrika. De geur van het dorp, de tovenarij, de brutaliteit van de soldaten en de dictators, de hengstigheid van de mannen. Over blanken. Gefrustreerde despoten, geen kwaadaardig maar wel slecht gezelschap. Over de kerk. Een dictatuur waarin priesters ‘als ze hun mond opendoen alleen maar rottende kerkregels, wormstekige dogma’s en slijmerige clichés opboeren.’

O ja, Isegawa gebruikt een beeldrijke taal. Geen nood aan boeiende verhalen. U krijgt waar voor uw geld als bij een weekendfilm: couleur locale, seks, wreedheid, intriges en wat Ugandese geschiedenis door de ogen van de rouwdouwer Moegezi. Maar tussen een succesroman als deze en wereldliteratuur gaapt een Abessijnse afgrond.

Moses Isegawa, Abessijnse Kronieken, De Bezige Bij, 1998, 623 blz.