De comeback van de Koerden

De nieuwe wind richting Koerdistan voelt warm en vruchtbaar aan. In Brussel start intussen een oud proces tegen de "staatsgevaarlijke" Koerdische informatiezender Med TV.
De val van Bagdad geldt als een historische kans voor de Koerden. Zij kregen de Iraakse stad Kirkuk weer in handen en ze krijgen inspraak in de politieke opbouw van het nieuwe Irak. Ook in Turkije staat de barometer gunstig, dankzij druk vanuit de VS en Europa.
De nieuwe windrichting in Koerdistan voelt warm en vruchtbaar aan. In Brussel start intussen een oud proces tegen de “staatsgevaarlijke” Koerdische informatiezender Med TV.
Denderleeuw mag dan een klein vlekje op de wereldkaart zijn, in 1996 haalde de gemeente met verve de internationale pers. Onder de vlag van Operatie Spoetnik, organiseerde Binnenlandse Zaken met groot machtsvertoon een raid op de studio’s van Med TV. Vijf kaderleden werden gearresteerd en materiaal werd in beslag genomen. De aanklachten gingen van het witwassen van drugsgeld tot bendevorming.
Het onderzoek duurde zeven jaar en in september dit jaar start het proces. De inval was een teken aan de wand: Med TV was niet geliefd bij de Belgische en Turkse staatsveiligheid. Dat werd helemaal duidelijk toen in 1999 de zendvergunning voor Med TV werd ingetrokken. De zender zou hebben opgeroepen tot geweld. De Turkse staat beschuldigde Med TV er ook van banden te hebben met de omstreden Koerdische Arbeiderspartij PKK, en dus moest het televisiestation uit de ether. Nog in datzelfde jaar ging in Parijs de nieuwe Koerdische zender Medya-tv van start. De snelle comeback tekent de overlevingsdrang van de Koerden.

Gedeelde identiteit


Het staatloze Koerdische volk, één van de oudste volkeren in het Midden-Oosten, leeft verdeeld over de grensgebieden van Turkije, Irak, Iran en Syrië. Hun aantal wordt geschat op meer dan 28 miljoen. Een half miljoen uitgeweken Koerden leeft in voormalige Sovjetrepublieken, Azerbeidzjan, Armenië, Georgië en Turkmenistan, en nog eens een miljoen in de rest van de wereld. Deze versnippering maakt hun zaak, het verdedigen van een eigen cultuur binnen een democratische samenleving, er niet gemakkelijker op.
Wat de Koerden dan verbindt? ‘De Koerdische identiteit. Het is simpel: weten dat je Koerd bent volstaat’, antwoordt de Koerdische Hassan Ghazi, producer van Medya-tv, ‘Neem nu Turkije: de kemalistische gedachte waarop de Turkse staat nog steeds gebouwd is, en die gericht is op één etniciteit en één cultuur, ontkent ons bestaan. Onze identiteit is daar een belangrijke verzetsvorm tegen, die de Koerdische versnippering overstijgt.’
Medya-tv wil die identiteit ondersteunen, door –op een journalistieke manier– de Koerdische cultuur en taal te promoten, en een forum te bieden voor de Koerdische gemeenschap. ‘Maar binnen een vredesvolle filosofie! Onze zender is niet gebaseerd op nationale haat, al zou men ons dat maar al te graag aanwrijven’, aldus Ghazi.
Als de Koerden de kranten al halen, zijn termen als terreur, separatisme, staatsonveiligheid, drugstrafiek… niet ver weg. ‘Het criminele karakter en de haat die ons worden toegedicht, kaderen in een puur politieke machinatie’ zegt Ghazi, ‘Zelfs 20 jaar Baathregering in Irak, de volksonderdrukking, de moorden op de Koerden, brachten geen haat tussen Arabieren en Koerden. Koerden hebben geen ” groot geheim plan” om het Midden-Oosten te herverdelen. We koesteren de simpele droom om op gelijke lijn met andere culturen te kunnen samenleven.’

Partijdigheid


Medya-tv wordt door nogal wat mensen verdacht banden te hebben met de PKK, ondertussen omgetornd in een nieuwe partij, Kadek. Ghazi zucht: ‘Dat is een onjuiste beschuldiging. Spreken over de PKK maakt je niet automatisch tot spreekbuis. Als je objectief wil informeren over de Koerdische realiteit, laat je toch alle partijen aan bod. Als de Belgische administratie blijft beweren dat Medya-tv banden heeft met de PKK, stel ik me echt vragen bij het werk dat ze leveren. Ik nodig hen graag uit om onze studio’s te bezoeken en alles te checken.’
‘Iedereen weet waar die beschuldigingen vandaan komen’, vult de Turkse journalist Selahattin aan, ‘de banvloek op Med TV was een zet van de Turkse staat, die de Koerdische zender kwijt wou. Natuurlijk bepleiten we ook de Koerdische zaak, maar we doen dat alleen vanuit een observerende rol.’

Hoop doet leven


Na de aanhouding van PKK-leider Abdullah Öcalan in 1999, zwoer de PKK zijn politiek van geweld af. Voortaan zou de Turks-Koerdische kwestie bepleit worden op het diplomatieke veld. Politieke zet of niet, de internationale media en de publieke opinie leken hun afkeer voor de Koerden op te bergen. Het werd stiller in Noord-Koerdistan (het Zuidoosten van Turkije, nvdr). Al betekende dat niet het einde van Turkije’s vijandigheden tegenover zijn Koerdische onderdanen.
Recent verweet Europa de Turkse EU-kandidaat zijn assimilatiepolitiek en gebrek aan democratie. De slechte leerling mocht pas terugkomen na het herstel van een aantal universele waarden op zijn grondgebied, zoals respect voor de vrijheid van meningsuiting en van taal.
‘De houding van Europa is hypocriet en ze volstaat niet,’ reageert Selahattin, ‘het ontbreekt de unie aan wil en durf om meer diplomatieke druk te zetten op Turkije.’
De oorlog tegen Irak bracht ook de Koerdische kwestie weer op de internationale mensenrechtenagenda. De Koerden krijgen zelfs een nieuwe en cruciale rol toegemeten in de ontwikkeling van een nieuwe Iraakse democratie. ‘Irak betekent misschien een positieve verandering, wellicht ook voor de Turkse Koerden’, aldus Selahattin, ‘maar ten koste van wat? Dit is een meedogenloze oorlog, onschuldige mensen worden gedood. Ik weet dat geweld ook de Koerden niet vreemd is, zeker in het geval van Kadek, actief in Noord-Koerdistan. Maar we moeten niet niet naïef zijn: ze zijn in de eerste plaats slachtoffers! Ze vechten voor het behoud van hun rechten en hun plaats. Ik weet niet of de weg die Jalal Talabani, leider van de PUK (Patriottische Unie van Koerdistan), kiest, beter is. Samenwerken met de VS is het andere uiterste. Lokale onderhandelingen zijn de beste uitweg.’

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.