De echte winnaars van de Olympische Spelen

In de aanloop naar de Olympische Spelen in Londen wordt er druk gespeculeerd over een mogelijke Chinese machtsovername in de medailleranking. China won als gastland in 2008 meer gouden medailles dan de Verenigde Staten en brak zo al voor een deel de Amerikaanse hegemonie, geïnstalleerd na de val van de Berlijnse muur. China hoopt nu ook in zilver en brons beter te doen dan de VS. Maar wie de echte medaillekampioen wordt van de Spelen? De Bahamas.

  • REUTERS/Ruben Sprich De Bahamaanse Tonique Williams-Darling viert haar gouden medaille op de 400 meter op de Spelen van 2004 in Athene. Per inwoner halen de Bahamas meer medailles dan enig ander lande op de Olympische Spelen. REUTERS/Ruben Sprich

Traditioneel wordt na het neerdalen van het stof op het olympische strijdtoneel een medaillebalans opgemaakt. Welk land behaalde het meeste goud, zilver en brons? Voor de val van de Berlijnse muur ging het telkens tussen de VS en de Sovjetunie, waarbij deze laatste meestal aan het langste eind trok. Vanaf de Spelen in 1992 was het telkens de VS die de meeste medailles haalde.

It’s the population, stupid

Maar uiteraard is het voor de VS, dat kan vissen uit een vijver met meer dan 300 miljoen inwoners, gemakkelijker om toptalenten te kweken dan voor kleinere landen als België (11 miljoen inwoners) en ministaten als Saint Kitts and Nevis (53.051 inwoners) of Tuvalu (9.847 inwoners). Om de medailleprestaties van een land goed in te kunnen schatten, moet daarom rekening gehouden worden met het aantal inwoners.

Onderstaande grafiek toont links de top 10 van landen die de meeste medailles haalden in 2008. Rechts de top 10 van de landen die de meeste medailles behaalden per miljoen inwoners.


Beweeg over de grafiek voor de exacte cijfers. Databron: The Guardian (medailles) en de Wereldbank (bevolking).

IJsland, Australië en de Bahamas

Met een bevolking van 317.000 slaagde IJsland er op de Spelen van 2008 in zilver te halen in het handbal, goed voor 14 medailles of 44 medailles per miljoen inwoners (in deze analyse krijgt ieder lid van een team een medaille). Op de tweeede plaats vinden we de Bahamas terug, met 15 medailles per miljoen inwoners. Het land won met 333.000 inwoners 5 medailles.

Ook in 2004 eindigden de Bahamas tweede in de medaillestand per capita. Winnaar werd toen Australië, het enige land dat goede cijfers kan voorleggen in zowel de absolute medaillestand als deze per capita. Maar zowel in 1992, 1996 als 2000 stonden de Bahamas bovenaan de alternatieve medaillestand.

Dieet, slavenhandel of doping?

Andere Caraïbische eilanden als Jamaïca, Cuba en Trinidad en Tobago vergezellen de Bahamas in de per capita medaillerankings. Deze landen behalen hun sucessen voornamelijk in de atletiek en meer specifiek in de sprintnummers.

Theorieën over het waarom van dit succes gaan van een dieet van yam en bananen over de natuurlijke selectie die werd doorgevoerd tijdens de slavenhandel en de slavernij tot doping. Sporteconoom Trudo Dejonghe ziet een andere verklaring: ‘De Bahamas zijn een Engelse kolonie, die sprinters worden opgeleid in Engeland. De meeste van de Caraïbische atleten worden opgeleid in Amerika. Amerikaanse colleges bekampen elkaar in de atletiek en trekken hiervoor buitenlandse atleten aan. Usain Bolt komt daar ook uit voort. Want als de Caraïbische landen zelf zou moeten instaan voor de opleiding, zou het resultaat wel eens heel anders kunnen zijn.’

Volgens Dejonghe hebben de Caraïbische landen ook genoeg aan een of twee goede sprinters om met hun lage bevolkingsaantal goed te scoren in de medaillestand per bevolkingsaantal. De Caraïbische landen zetten met hun spurters ook in op de 4x100 meter en 4x 400 meter. Dejonghe: ‘De estaffettenummers in de atletiek: niemand ligt daar wakker van. Als de Amerikanen de stok niet laten vallen winnen ze. Maar een keer op drie laten ze de stok wel vallen, omdat ze er nooit op trainen. Ze selecteren simpelweg de beste lopers, en dat zijn niet altijd de beste vrienden. Ze zullen voor de Spelen waarschijnlijk ook nog nooit samen gelopen hebben. Bij de vrouwen had België er eentje die meekon op de individuele nummers, Kim Gevaert, en drie die niet meekonden. Met trainen op het doorgeven van de stok kan je dus boven de middelmaat uitstijgen, omdat zo weinig landen daar op inzetten. Nu hebben we een mannenploeg op de 4x400 meter die zal meedingen.’

Nog winnaars en verliezers

België sleept gemiddeld nog geen halve medaille per miljoen inwoners in de wacht. Daarmee bengelt het halverwege het peloton. Buurland Nederland behaalt sinds 1992 gemiddeld tussen vier en vijf medailles per miljoen inwoners.

Het gevolg van een slecht sportbeleid bij ons, vindt Trudo Dejonghe: ‘We hebben geen eenduidig topsportbeleid. Je heb BLOSO en het BOIC, met elk hun eigen topsportstatuten. We investeren ook in de foute sporten: er gaat heel wat geld naar het triathlon, maar op de Spelen wordt enkel de kwarttriathlon georganiseerd. En in Nederland heb je veel meer nationalisme. Bij een groot sportevenement kleuren ze alles oranje, dansen ze de polonaise en komt er een kortsluiting in hun hoofd. Grote investeringen in topsport zijn daar veel makkelijker verkoopbaar.’

De slapende reus

De VS haalden in Beijing net 1 medaille per miljoen inwoners. Het doet zo nog steeds beter dan China, dat slechts 0,13 medailles scoorde per miljoen inwoners.

Helemaal onderaan de ranking, net boven de landen die geen medaille konden veroveren, vinden we India. Ondanks een enorme bevolking van 1,2 miljard mensen haalde het land in de laatste vijf Spelen slechts zes medailles. Zo slaagde het land er ternauwernood in gemiddeld 1 medaille te winnen per miljard inwoners. Trudo Dejonghe: ‘Landen met veel inwoners, zoals Pakistan en India, scoren meestal slecht op die ranking. Daar komt nog bij dat India eigenlijk geen sportbeleid heeft. Cricket is de nationale sport, het geloof bijna, en daarbuiten is er niets. Het land heeft geen geld of geen interesse voor andere sporten. Maar misschien dat dit nu zal veranderen. China haalde vroeger ook geen medailles.’

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.