De fatale stap

Anyalem Zenebee (18) verloor tien jaar geleden een been tijdens een bombardement op haar schooltje in Mekele –een trieste episode in het grensconflict tussen Eritrea en Ethiopië. Het was een verloren stuk clustermunitie dat haar ongeluk veroorzaakte.
Anyalem: ‘Ik was destijds te jong om te beseffen wat voor gevolgen een amputatie op je leven heeft. Het begon me pas te dagen toen ik begreep dat ik niet meer kon voetballen met andere kinderen.’
Vandaag studeert Aynalem en heeft ze zich geëngageerd in de strijd tegen clustermunitie binnen de Ban Advocates –een groep slachtoffers die landen ertoe aanzet het Clustermunitieverdrag te ondertekenen. ‘Ik wil niet dat andere mensen dezelfde problemen moeten doormaken als ik’, zegt Anyalem. ‘Bewindslieden moeten begrijpen hoe vreselijk deze wapens zijn.’

Hangmat

Hugo Luis rust in zijn hangmat, in Colombia. Hugo werd het slachtoffer van een antipersoonsmijn. Hij rust uit in de hamaka na een dag zwoegen op het veld –geen lachterje met een prothese. Ook zijn landgenoot Luis Barajas draagt een kunstbeen sinds zijn fatale stap op een landmijn. Het regionale ziekenhuis weigert hem op te nemen, omdat de artsen bang zijn voor vergeldingsmaatregelen van illegale gewapende groepen. Om zich te laten verzorgen, moet Luis daarom een afstand van 120 kilometer afleggen.
België speelt een voortrekkersrol in de internationale strijd tegen clustermunitie en antipersoonsmijnen. De ngo Handicap International neemt het vooral op voor de rechten van slachtoffers –die in het voorliggende Clustermunitieverdrag ten volle erkend worden. Het verdrag verbiedt de ontwikkeling, productie en opslag van clustermunitie. Bovendien verplicht het verdragspartijen om hun stocks te vernietigen, de niet-ontplofte clustermunitie te ruimen en de slachtoffers, getroffen families en gemeenschappen te steunen.
De felomstreden clusterbom is voor het eerst ingezet tijdens de Tweede Wereldoorlog. Sindsdien heeft het wapen –dat honderden kleine submunities kan bevatten– in minstens 25 landen slachtoffers gemaakt. Uit een onderzoek van Handicap International blijkt dat maar liefst 98 procent van de bevestigde slachtoffers van clustermunitie burgers zijn.

• Debat Het einde van de clusterbom op dinsdag 9 december in deBuren in Brussel.
• Fototentoonstelling Fatal Footprint door Gael Turine, Tim Dirven en John Vinck. Over de problematiek van mijnen, clusterbommen en niet-onplofte oorlogstuigen. Van 28 november tot 30 december op de Albertinaplaats in Brussel. Meer info op www.fatalfootprint.be en www.handicap-international.be.