De globalisering van fraude

‘Ze waren afkomstig uit 106 landen’, zegt Kunio Mikuriya, secretaris-generaal van de Werelddouane-organisatie (WCO), de internationale koepel van douanediensten, met hoofdzetel in Brussel.
‘Het concept van globalisering van fraude krijgt zo echt betekenis.’ In drie gloednieuwe jaarrapporten geeft de WCO een overzicht van de inbeslagnames van sigaretten, drugs en namaakgoederen. MO* zet de opmerkelijkste resultaten op een rijtje:

Namaakgoederen

Douanediensten namen vorig jaar maar liefst 371 miljoen namaakgoederen in beslag, drie keer zoveel als het jaar daarvoor. De goederen hebben samen een marktwaarde van zowat drie miljard euro. Muziek, sigaretten, geneesmiddelen en spelletjes vormden de top vier.
Verontrustend is dat steeds meer nagemaakte voedsel- en drankmerken worden geconfisqueerd (12 miljoen in 2008, een stijging met 2500 procent), evenals geneesmiddelen (34 miljoen, een stijging met bijna 600 procent). Zowat de helft van alle goederen wordt in drie landen in beslag genomen: de VS, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. De merken Philips en Marlboro worden het vaakst nagemaakt. 

Drugs

In 2008 zijn wereldwijd 692 ton drugs in beslag genomen, een stijging van zes procent in een jaar tijd.
Het gaat onder meer om 51 ton cocaïne, 452 ton cannabis en 91 ton opiumderivaten. Van ecstasy werd slechts 468 kilo in beslag genomen. Volgens de WCO wordt ecstasy steeds vaker lokaal geproduceerd, waardoor het risico op confiscatie aan de grens verdwijnt.

Sigaretten

Zowat 2,3 miljard sigaretten werden vorig jaar aan internationale grenzen in beslag genomen, een lichte daling in vergelijking met het jaar daarvoor (2,5 miljard). 85 procent daarvan werd in Europa geconfisqueerd, voor het merendeel in zeehavens, wat er volgens de WCO op wijst dat containervervoer de belangrijkste transportmodus blijft.
De zogenaamde Aziëroute is cruciaal: tabak vertrekt uit Azië per schip naar havens in Zuidoost-Europa, vanwaar hij over land naar Europese steden wordt uitgeleverd. De WCO vermoedt dat de Peking-Hamburgverbinding per spoor een nieuwe belangrijke route kan worden, gelet op de tijdwinst die treinverkeer oplevert in vergelijking met transport over zee.
Zowel authentieke als nagemaakte sigaretten worden illegaal gesmokkeld. Zowat een derde van alle namaaksigaretten is afkomstig uit China. Volgens de WCO is het bijzonder moeilijk illegale sigarettenfabrieken op te sporen. Toch werden in 2008 fabrieken ontdekt in Tsjechië, Roemenië, Slowakije en het Verenigd Koninkrijk.